Giresun ilinde yetişen yerel bezelye (Pisum sativum L.) populasyonlarının morfolojik karakterizasyonunun belirlenmesi

Abstract

Bu çalışma 2012-2013 yetiştirme döneminde Giresun ilinde yetişen yerel bezelye genotiplerinin morfolojik karakterizasyonunun belirlenmesi amacıyla Ordu Üniversitesi Ziraat Fakültesi deneme arazisinde kurulmuştur. Giresun'un farklı ilçeleri 2012 yılı Eylül-Ekim aylarında gezilerek, tane tüketim amacıyla yetiştirilen bezelye genotiplerinin tohumları yerel pazarlar dolaşılarak materyal olarak toplanmıştır. Toplanan materyaller 24 adet genotip ile kontrol olarak değerlendirilerek 3 adet ticari çeşitten oluşmaktadır. Tohum ekimleri 20 Kasım tarihinde sıra arası 40 cm, sıra üzeri 10 cm, sıraların uzunluğu 4 m ve her genotip 2 sıra olacak şekilde Augmented Deneme Desenine göre kurulmuştur. Bitkiler kuru hasat olgunluğu dönemine geldiklerinde elle ve yolunarak hasat edilmiştir. Çalışma sonunda çıkış süresi 10-19 gün, çiçeklenme gün süresi 65-145 gün, vejetasyon süresi 160-210 gün, bitki boyu 50-145 cm, gövde çapı 3.11-8.30 mm, dal sayısı 1-17 adet/bitki, ilk bakla yüksekliği 5-72 cm, bakla boyu 5-13 cm, bakla genişliği 8.92-25.73 mm, tohum boyu 5.77-12.20 mm, tohum genişliği 5.60-11.78 mm, bitkide bakla sayısı 7-35 adet/bitki, baklada tane sayısı 3-11 adet/bakla, bitkide tane verimi 18.45-28.69 g/bitki, bakladaki ortalama kuru tanelerin ağırlığı 0,90-2,70 g, bin tane ağırlığı 128.39-243.82 g, dekara tane verimi 92.25-143.45 kg/da, dekara biyolojik verim 156.03-250.43 kg/da, hasat indeksi % 53-73 ve protein oranı % 19.86-28.12 olarak hesaplanmıştır.

This study was conducted in research area of Agriculture Faculty, Ordu, during the 2012-2013 to determination of morphological characterization of local peas types grow the provice in Giresun. Different districts of giresun in September -October of 2012, grain consumption in order to navigate through the seeds of pea genotypes grown changing entrenched attitudes with material collected in the local markets. The collected materials will be evaluated as check with 24 pieces of genotype 3 consists of commercial varieties. Seeding on November 20 rows between the time of 40 cm, 10 cm, the length of 4 m and will be Augmented each genotype 2 Trial established according to Desenine. Plants dry harvest maturity period when they are harvested by hand and by the road. As a result of study; output period 10-19 days, flowering period 65-145 days, vegetation period 160-210 days, plant height 50-145 cm, body diameter 3.11-8.30 mm, number of branches 1-17, first pods height 5-72 cm, pods height 5-13 cm, pods length 8.92-25.73 mm, seed height 5.77-12.20 mm, seed length 5.60-11.78 mm, number of pods per plant 7-35 PCs/plant, number of grains per pod 3-11 PCs/pods, grain per plant 18.45-28.69 g/plant, the average weight of one dry pods 0.90-2.70 g, 1000 seed weight 128.39-243.82 g, grain yield per unit of area 92.25-143.45 kg/da, biological yield per unit of area 156.03-250.43 kg/da, harvest index % 53-73 and protein contetnt % 19.86 -28.12 respectivey.