Yetişkin bireylerin kanser taramaları hakkındaki bilgi, tutum ve davranışları

Abstract

Giriş: Kanserin dünyadaki ölüm sebepleri arasında ikinci sırada yer alması ve önlenebilir bir hastalık olmasından dolayı kanser taramalarının yapılması oldukça önemlidir. Çalışmamızda yetişkin bireylerin kanser taramaları hakkındaki bilgi, tutum ve davranışları incelenerek kanser taramalarına dikkat çekmek, aile hekimlerinin bu konuda özverili çalışmaları amaçlanmıştır. Materyal ve Metot: Çalışmamıza Mart-Haziran 2019 tarihleri arasında Ordu Üniversitesi Eğitim Araştırma Hastanesi Aile Hekimliği polikliniğine başvuran 20 yaş üzeri 247 kişi dahil edildi. Katılımcılara yüz yüze görüşme yöntemiyle 20 sorudan oluşan anket uygulandı. Sonrasında hastalara bilgilendirme broşürü ile bilgilendirme verildi ve tekrar 3 soru ile kanser taraması yaptırma isteği ve bu konudaki düşüncesinde değişiklik olup olmadığı soruldu. Tanımlayıcı ve analitik tipteki çalışmamızda elde edilen veriler ki-kare testi ile istatistiksel olarak analiz edildi.Bulgular: Çalışmaya 169 kadın, 78 erkek katılmıştır. Ankete katılan 102 kişi 20-39 yaş, 145 kişi 40-70 yaş aralığında ve bireylerin yaş ortalaması 43,4'tü. Çalışmamıza katılanların kanser tarama testlerini öğrendikleri kaynaklar sorgulandığında birbirine yakın oranlarda en çok aile hekiminden (%21,8), sosyal medyadan (%21,4) ve hemşire ve diğer sağlık çalışanlarından (%21,0) öğrenildiği bilgisine ulaşılmıştır. Çalışmamıza katılan bireylere `Daha önce kanser taraması yaptırdınız mı?'' sorusunu sorduğumuzda 1 kişi cevap vermemiş olup cevap veren 246 bireyin %63,0'nün hiç kanser taraması yaptırmadığı görülmüştür. Daha önce kanser taraması yaptırdığını söyleyen kadınların %43,9'unun mamografi, %37,4'ünün Pap-smear/HPV-DNA yaptırdığı görülmüştür. Sonuç: Kanser tarama testlerini bildiğini söyleyenlerin sayısının çok olmasına rağmen kanser taraması yaptırmış olan bireylerin sayıca az olmasının eksik ve yeterince bilgi sahibi olunmamasından kaynaklandığını düşünmekteyiz. Halkın bilinçlendirilmesi ve kanser taramalarına davet için aile hekimlerine büyük görev düşmektedir.Anahtar Kelimeler: Kanser taramaları, Aile hekimliği, Kanser tarama eğitimi

Aim: Because cancer is the second leading cause of death in the world and is a preventable disease, it is important to perform cancer screenings. In our study, it was aimed to draw attention to cancer screenings by examining the knowledge, attitudes and behaviors of adult individuals about cancer screenings and to work with dedication of family physicians on this subject.Material and Method: 247 patients over 20 years old who applied to the Family Medicine outpatient clinic of Ordu University Training and Research Hospital between March and June 2019 were included in the study. A questionnaire consisting of 20 questions was applied to the participants by face to face interview method. Afterwards, the patients were informed with an information brochure and asked again with 3 questions about their willingness to have cancer screening and whether there was any change in their thoughts. The data obtained in our descriptive and analytical study were analyzed statistically by chi-square test.Results: 169 women and 78 men participated in the study. 102 participants were in the 20-39 age range, 145 people were in the 40-70 age range and the average age of the individuals was 43,4. When the sources that the participants learned about cancer screening tests were questioned, it was found that the most common rates were obtained from family physicians (21,8%), social media (21,4%) and nurses and other health workers (21,0%). When we asked the individuals who participated in our study whether they had cancer screening before or not, one person did not respond and it was seen that 63,0% of 246 respondents did not perform cancer screening at all. It was seen that 43,9% of the women who had previously had cancer screening had mammography and 37,4% had Pap-smear / HPV-DNA.Conclusion: Although there are a large number of people who say that they know cancer screening tests, we think that the low number of individuals who have had cancer screening is due to lack of information and not enough information. Family physicians have a great duty to raise public awareness and invite them for cancer screening.Keywords: Cancer screening, Family medicine, Cancer screening education