Di romanên Erebê Şemo`de folklora Kurdî

Abstract

Gören, Ebubekir, `Erebê Şemo'nun Romanlarında Kürt Folkloru`, Master Tezi. Danışman: Hayrullah ACAR, XIV+169Folklor, halklara ait kültürel ve edebi ögelerden oluşur. Folklor yoluyla halkarın yaşamı, deneyimleri, adetleri, düşünce ve inanışları somutlaşır. Öykü, destan, atasözü ve deyimler, binlerce yıllık süreç içinde anlatılır ve nakledilir. Bu ögeler, dil ile korunur ve devamlılıkları sağlanır. Folklor disiplini de bu ögeleri toplar, sınıflandırır ve değerlendirir. Folklor yoluyla halkların edebi ögeleri öğrenilir. Bu yönleriyle folklor, eşsiz bir edebi anlatım hazinesidir.Modern dönemin edebi bir icadı olan roman türü, folklorun hazinesine muhtaçtır. Bu yüzdendir ki birçok romanın kaynağı folklordan alınmıştır. Kürt romancısı Erebê Şemo da, eserlerinde Kürt folklorunu temel almıştır. O, yazdığı `Şivanê Kurmanca` adlı romanıyla Kürt edebiyatı için yeni bir alanın kapısını açmıştır. Çünkü `Şivanê Kurmanca` ilk Kürtçe romandır.Bu çalışma, Erebê Şemo'nun hayatı, eserleri ve romanlarındaki Kürt folklorunu konu edinmiştir. Çalışma, önsöz, giriş ve sonuç kısımları hariç, iki bölümden oluşur.Giriş bölümünde, folklorun anlamı ve içeriği üzerinde durulmuştur. Folklorun temel özelliklerine ve onun dil, kültür, tarih ve edebiyat ile bağlantılarına işaret edilmiştir. Burada, sözlü kültürlerin ortaya çıkışından bu yana, anlatım ve yazım alanlarındaki büyük gelişmelerden bahsedilmiş ve tarih boyunca sözlü anlatım alanındaki biçimsel ve içeriksel değişimler gözler önüne serilmiştir. Bu gelişim seyri sanayi devrimi, hümanizm ve Fransız ihtilali ile ilişkilendirilmiş, konu modern roman sanatının ortaya çıkışına kadar getirilmiştir. Roman sanatı da onun tarihine ve bireyler ve uluslar için anlamına göre değerlendirilmiş ve onun folklor ile bağlantısı ortaya konmuştur. Son olarak da Kafkasya Kürt romanı, onun temel karakteristiği ve bu karakteristiğin nedenleri irdelenmiştir.Birinci bölümde, Erebê Şemo'nun yaşamı, edebi kişiliği ve eserleri üzerinde durulmuştur. Şemo'nun romanları, özellike, kültürel, folklorik, tarihi ve edebi yönlerden değerlendirilmiştir.İkinci bölümde, Erebê Şemo'nun romanlarındaki Kürt folkloru ögeleri bir araya getirilmiş ve bunlar alanlarına göre sınıflandırılmıştır. Bu folklorik unsurlar Kürt kültürü ve adetleri açısından açıklanıp yorumlanmıştır.Sonuç bölümünde, Erebê Şemo'nun romancılık dışındaki yönleri ele alınmıştır. Erebê Şemo'nun gazetelerde yayınlanmış makaleleri, radyo ve dil çalışmaları ve siyasi mücadelesi üzerinde durulmuştur.Anahtar Sözcükler: Erebê Şemo, Kürt Romanı, Kürt Folkloru, Kafkasya Kürtleri, Kafkasya Kürt Edebiyatı, Kafkasya Kürtleri Folkloru.

Gören, Ebubekir, `Kurdish Folklor In Arab Shamo's Novels`, Master Thesis. Supervisor: Hayrullah ACAR, XIV+169Folklore consists of cultural and literary elements that belong to the Nations. By folklore peoples' life, experiences and traditions, ideas and become concrete. Story, epic, proverb, and idioms of thousands of years old are told and expressed. Articles are protected and the language mentor ing items. Folklore discipline also collects, classifies and evaluates these elements. By them folklore peoples' literary elements are learned. These aspects of folklore, a unique treasure of literary narration.Novel type that is a literary invention of the Modern era, needs folklore's Treasury. This is why the subject of many of the novel's is taken from the folklore. Kurdish novelist Arab Shamo, based his literary works on the Kurdish folklore. He wrote `Şivanê Kurmanca` which opened the door for Kurdish literature have led to a new field. Because `Şivanê Kurmanca` is the first Kurdish novel.In this study, the life and literary works of Arab Shamo are discussed. Except preface, introduction and conclusion sections of the work, it consists of two parts.In the introduction, we focuse on the meaning and content of folklore. Main characteristics of Folklore and its language, culture, history and literature with connections are pointed. Since the emergence of cultures here, interpretation, narration, and the spelling issue referred to major developments and changes in formal and contextual spoken throughout history field in front of the eyes was laid. This development in the course of, the industrial revolution, humanism and the French Revolution is associated with and the topic has been brought up to the emergence of the art of the novel. The art of the novel also means that individuals and Nations according to its history and to its connection with the evaluated and its folklore. Finally, the basic characteristic of the novel of Caucasian Kurds, with it's main character and the reasons of this characteristic is scrutinized. .In the first section, life, the literary personality and the literary works of Arab Shamo emphasized. His novels, especially have been assessed from sides of culturel, folkloric, historical and literary. The second section, the elements of Kurdish folklore that are taken from Arab Shamo's novels, have been brought together and theye are classified according to two fields of them. These elements have been realised and interpreted according to Kurdish culture and traditions. In conclusion, Arab Shamo's aspects apart from novelist are described. It is foxused on his articles published in newspapers, his radio and linguistic studies and political struggle.Key Words: Arab Shamo, the Kurdish Novel, the Kurdish Folklore, the Caucasian Kurds, the Caucasian Kurds' Literature, the Caucasian Kurds' Folklore.