Ji bo zarokan di fêrkirina Kurdî de rola mamikan: Vekolîn - senifandin

Abstract

Bu tezde çocuklara dil öğretiminde bilmecelerin rolü incelenmiş ve yaklaşık 2500 Kürtçe bilmece içerik açısından sınıflandırılmıştır. Bundaki amaç Kürtçe bilmecelerin dil açısından zenginliğinin araştırılması ve çocuklara dil öğretiminde bu bilmecelerin nasıl kullanılacağının gösterilmesidir. Bu amaç doğrultusunda bilmeceler üstünde dil analizi gerçekleştirilmiştir. Kürtçe bilmecelerin öğretimine uygun pedagojik yöntemler sıralanmış ve bu yöntemler bilmecelere uygulanmıştır.Tez giriş, üç ana bölüm ve sonuçtan meydana gelmektedir. Giriş bölümünde tezin amacı ve çerçevesi açıklandıktan sonra tezde kullanılan yöntemler anlatılmış ve kullanılan ana kaynaklar tanıtılmıştır.Birinci bölümde çocuk, dil, öğretim ve bilmece hakkında teorik bilgiler yer almaktadır. Çocuğun dil gelişimi üzerinde ayrıntılı bir şekilde durulmuştur. Dil öğretimi yöntemleri Kürtçe bilmeceler çerçevesinde açıklanarak bu yöntemlere uygun Kürtçe bilmecelerden örnekler verilmiştir. Ayrıca bilmecenin tanımları, içerik ve şekil açısından bilmecelerin yapısı ve bilmecenin dil ve çocuk ile olan ilişkisi de bu bölümde yer almıştır.İkinci bölümde Kürtçe bilmeceler içerik açısından sınıflandırılmıştır. Bu sınıflandırma 19 başlık ve 16 alt başlık olmak üzere toplam 35 ayrı başlıktan meydana gelmektedir. Her başlığın altında sınıflandırılan bilmecelerin çocuklara ne tür bilgiler katacağı ve dil açısından onları ne şekilde geliştireceği kısaca açıklanmıştır. Ayrıca bu bölümde istifade edilen kaynakların kullanma yöntemi de kısaca açıklanmıştır.Üçüncü bölümde sınıflandırılan bilmeceler dil özellikleri açısından analiz edilmiştir. Burada Kürtçe bilmeceler kelime ve kavram kapasitesi bakımından, bilmece dilinin taşıdığı ağız özellikleri bakımından, gramer açısından ve günlük konuşmada kullanılan terimlerin tanımlanması bakımından tetkik edilmiştir. Ayrıca elektronik ortamda tarama yapılarak sınıflandırılan tüm Kürtçe bilmeceler içerisinden renk adları, fiil kullanımları ve varlıkların tanımlanmasında kullanılan terimler olarak üç ayrı tablo hazırlanmıştır. Anahtar Kelimeler: Çocuk, dil, öğretim, bilmece

In this thesis, the role of riddles in the education of children is researched and about 2500 Kurdish riddles are classified in accordance with content. The objective of the thesis is to identify the richness of the language of Kurdish riddles and to show how this will be used in teaching language to children. Accordingly, language analysis is applied on the riddles. Suitable pedagogical methods for teaching Kurdish riddles are given and they are applied to the riddles.The thesis consists of an introduction, three main parts and a conclusion. The objective of the thesis is mentioned in the introduction part and then the methods which are applied are explained. Furthermore, the main resources that are used for the thesis are introduced. There are theoretical information about children, language, teaching and riddles in the first part. Besides, language development in children is told in details. Language teaching methods for riddles are explained and there are examples of Kurdish riddles applied to every methods which are mentioned. Moreover, the definitions of the riddle, its construction according to content and form; and the relation of language and child with riddles is also in this part.Kurdish riddles are classified according to the content in the second part. The classification is of 35 titles and subtitles in total; 19 titles and 16 subtitles.The questions of `What will the children learn from the riddles which are classified in titles and how will they improve them? ` is answered in this part.In the third part, the riddles are analysed according to the characteristics of language. They are classified according to the capacity of word and concept, the characteristics of dialect, and the grammar and terms that are used in daily life. In addition, there is an internet research on Kurdish riddles and a table prepared on this research classifying kurdish riddles according to the names of colour, usage of verbs and the terms used for identifying objects.Key words: Child, language, teaching, riddle