Lekolina li ser dengsaziya devoka Çaldirane

Abstract

Bu çalışmada Çaldıran ağzını fonetik açıdan inceledik. Bu amaçla öncelikle farklı kişi ve mahallelerden sesler kaydettik ve sonuç olarak elli sayfaya yakın metin elde ettik. Sonra bu metinler üzerinde çalışarak yazılı/ standart Kürtçe'de olmayan veya olduğu halde alfabede gösterilmeyen harfleri tespit ettik ve bunların uluslar arası fonetik alfabedeki karşılıklarını verdik. Ayrıca amacımız doğrultusunda metinlerdeki seslerin dönüşümü, düşüşü, kaynaşması, türemesi, tekrarlanması ve göçüşmesini analiz ettik ve yazılı/standart Kürtçeyle karşılaştırdık.Sonuç bölümünde ise Çaldıran ağzının fonetik farklılıklarını tek tek yazmaya çalıştık. Bununla birlikte çalışmamızın sonunda bu metinlerde anlaşılması zor olan söz öbekleri ve Çaldıran ağzına has kelimelerin anlamlarını kapsayan bir sözlük sunduk. Anahtar Kelimeler: Kurmancî, Ağız, Çaldıran İlçesi, Sesbilim, Ses Bilgisi

In this study we have searched sub-dialect of Çaldıran in terms of phonology. Accordingly we have recorded voice of people from different neighbourhoods of Çaldıran and these recordings took nearly fifty pages after dechipering. Then we have detected sounds those differs from written Kurmanji and those which are not represented by any letters in written Kurmanji and we show them via International Phonolgy Alphabet (IPA). In this framework we have analyzed these texts in term of phonetic change, voice omission, vocalic alternation, alliteration, and phonetic exchange. Later we have compared them with written Kurmanji. At the end we have determine many phonetic characteristics of sub-dialect of Çaldıran and many differentness of it from the written Kurmanji. Along with that, we have prepared a dictionary from some incomprehensible phrases and words of sub-dialect of Çaldıran and presented it at the end of the study.Key Words: Kurmancî, Sub-dialect, town of Çaldıran, Phonology, Phonetic