Xebatek berawirdî li ser guhertoyêndestana memê alan ên di nav êzîdîyan de

Abstract

ÖZET`MEMÊ ALAN DESTANI'NIN ÊZÎDÎ VARYANTLARI ÜZERİNEKARŞILAŞTIRMALI BİR ÇALIŞMA`MEHMET EMĠN ÖZÇELĠKBu çalıĢma ile birlikte içerik üzerinden Memê Alan destanın Êzîdî varyantlarınıRoger Lescot varyantı ile muqayese etmeyi ve onlardaki din ve inanç unsurlarını tespitetmeyi hedefledik. ÇalıĢmamızın ileriki aĢamalarında da detaylıca bahsedeceğimiz gibiMemê Alan bir destan olarak kürt halkının mirasının bir unsuru ve mensubudur. Bundanönce yapılan çalıĢmalardan da görüldüğü üzere kürtçenin dört ayrı lehçesinde anlatılanve yazılan varyantları tespit edilmiĢtir.Kürt ulusu inanç ve dinler açısından da oldukça renkli bir ulustur. Bu renklerdenbiri de Êzîdîlîktir. Bu destan halen Êzîdîler arasında yaygın olup derlemelerdebirbirinden farklı varyantlar olarak yerini almıĢ. Bu araĢtırmaya baĢlamadan önce öyleinanıyorduk ki inanç ve din bir Ģekilde milli ve anonim eserler üzerinde farklı etki vesonuçlar oluĢturmaktadır. Memê Alan destanı sözlü biçimde yayıldığı için, anlatıcı vetoplumun özgünlük ve gerçeklikleri ile sıvanmıĢ. Özetle bu çalıĢmanın sonundagörüyoruz ki Êzîdî dengbêjler bu destanı dillendirdikleri zaman kendi inanç vedinlerinden rengleri de katmıĢlar.Anahtar Kelimeler: Memê Alan, destan, içerik, unsur, Êzîdîlik.

ABSTRACT`A COMPARATIVE STUDY ON THE ÊZÎDÎ VARIANTS OF THE EPIC OFMEMÊ ALAN`MEHMET EMĠN ÖZÇELĠKWith this work we wanted to compare the versions of Memê Alan that are amongÊzîdîs, with Roger Lescot's version, and to find the religious and believescharacteristics.As we mention in the beginning, Memê Alan is one of heritage of Kurdishpeople. In the previous works we realise that different versions in four Kurdish dialectare sang and written as well.Kurds as a nation have different religions and believes. Êzîdî believe is on oftheir religion. Memê Alan's epic still exists and like different versions it has its place incompilations. Before we began with this work, our assertion was that believes andreligious affects national and folk productions. Because of Memê Alan's epic has spreadverbal, it has been shaped by the reality of dengbejs and society. In the end of this workas a conclusion we see that the Êzîdîdengbêjs has added new coloursto this epic aftertheir believe and religion.Key Words: Memê Alan, epic, content, element, Êzîdîyatî.