Yusuf Akçura`nın fikirleri üzerine sosyolojik bir inceleme

Abstract

Osmanlı İmparatorluğu'nun son döneminden Türkiye Cumhuriyeti'ne varan tarihsel süreç içerisinde kapitalist düzen ve doğurduğu emperyalist politikalar sonucu, Osmanlı içerisindeki aydınların kafası oldukça karışıktır. Avrupa kaynaklı çeşitli ideolojileri öğrenebildikleri ölçüde kendi geleneksel yapılarına uyarlamaya çalışan aydınların bocalaması eklektik bir düşünce biçimini ortaya çıkarmıştır. Elbette söz konusu aydınların amacı Osmanlı'nın devamlılığını sağlamak ve devleti bu çıkmazdan kurtarmaktır. Ancak temel problem, Avrupa'dan gelen fikri akımları toplumla harmanlayamamaktır. Bu durumda Türkçülük, İslamcılık ve Osmanlıcılık karşısında söz konusu problemi aşacak niteliktedir. Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluş felsefesi olma sürecinde ve yeni devletin fikri temellerinin atılmasında önemli katkısı olan Türkçülük, teşkil ettiği pozisyon itibariyle hep polemik konusu olmuştur. Bu çalışmada, dönemin önde gelen Türkçü aydınlarının ve `Pantürkizm'in Babası` olarak bilinen Yusuf Akçura'nın fikirleri, objektif olarak, sosyolojik bir perspektifle ele alınmaya çalışılmıştır.Anahtar Kelimeler: Yusuf Akçura, Osmanlıcılık, Ġslamcılık, Türkçülük, din (Ġslam), toplum, milliyetçilik, sosyal bütünleĢme

As a result of the capitalist order and it`s creation the imperialist politics, from the last period of the Ottoman Empire to the historical process of reaching the Republic of Turkey, the mind of the intellectuals in the Ottoman Empire is quite complicated. The fallacy of intellectuals trying to adapt their own traditional structures to the extent that they can learn from various European-originated ideologies reveals an eclectic way of thinking. Naturally, the aim of the intellectuals is to ensure the continuity of the Ottoman Empire and to save the state from this impasse. However, the main problem is that it can not blend intellectual currents come from Europe with their society. In this case, Turkism is the kind that will overcome Islamism and Ottomanism.Turkism, which is a significant contributor to the establishment philosophy of the Republic of Turkey and to the dissolution of the foundations of the new state, has always been a polemical issue in terms of its position. In this study, Yusuf Akçura's ideas, known as the leading Turkist intellectuals and `Father of Pan-Turkism`, were tried to be treated objectively with a sociological perspective.Key Words: Yusuf Akçura, Ottomanism, Islamism, Turkism, religion (Islam),society, nationalism, social integration