Sahilçamı (Pinus pinaster aiton) orijinlerinin büyüme performansları ve morfolojik özellikleri üzerine araştırmalar

Abstract

Bu çalışmada; Kavak ve Hızlı Gelişen Orman Ağaçları Araştırma Enstitüsü (İzmit) tarafından 1979 yılında İzmit-Kerpede 14 orijin ile tesis edilen Sahilçamı (Pinuspinaster Ait.) orijin denemesi 32. yıl itibariyle, bazı morfolojik özellikler ve büyüme performansları yönünden değerlendirilmiştir. İncelenen morfolojik özellikler; yaşam yüzdesi, kabuk kalınlığı, budak sayısı, gövde formu, çap ve boy, kozalak eni/boyu, ibre eni/boyu/kalınlığıdır. 8 orijine ait göğüs yüzeyi orta ağacında yapılan gövde analizlerine göre çap, boy gelişimi, hacım gelişimi ve artımı değerlendirilmiştir. Orijinlerin yaşama yüzdeleri %15.6 (E237) - %38.9 (FC233) arasında değişmektedir. En kalın kabuklu orijinler; E 439, E99 ve F234, en ince kabuklular MA 239 ve MA 238 orijinleridir. Budak sayısı en yüksek orijinler, FC 233 ve MA239?dir. FC333,FC233,I100, USA 238, MA239 ve E99 orijinleri en iyi gövde formu göstermektedir. FC 333 (33.40 cm) ve MA 240 (32.76 cm) orijinleri en iyi çap gelişimi, F 234 (21,06 m), FC 333 (20,42 m), E99 (20,15 m) ve FC233 (19,42 m) orijinleri en iyi boy gelişimi göstermiştir. E 99 (5.59 cm) ve FC 233 (5.53 cm) orijinleri en büyük kozalak enine, E 99 (13.85 cm) ve E237 (13.80 cm) orijinleri en büyük kozalak boyuna,E439 (2.55 mm), FC233 (2.55 mm) ve I100 (2.49 mm) orijinleri en yüksek ibre enine, E439 (21.83 cm) orijini en yüksek ibre boyuna, E 439 (1.46 mm) ve FC 233 (1.46 mm) orijinleri en yüksek ibre kalınlığına sahiptir. Ortalama çap gelişimi yönünden, en yüksek yıllık çap gelişimi 1.03 cm ile E99 orijininde, en düşük çap gelişimi 0.84 cm ile GR236 orijininde; en yüksek yıllık boy gelişimi 0.62 m ile F234 orijininde, en düşük boy gelişimi 0.46 m ile MA240 orijininde görülmüştür. En iyi hacim gelişimi FC333 orijininde görülürken, en kötü hacım gelişimi GR 236 orijininde; en yüksek kabuklu hacım artımı tek ağaç bazında FC 333 (0.0238 m3) orijininde, en düşük kabuklu hacım artımı GR 236 (0.0155 m3) orijininde görülmüştür. Bu sonuçlara göre, Kerpe ve benzeri yetişme ortamlarında yapılacak ağaçlandırmalarda Korsika orijinine öncelik verilmesi doğru bir yaklaşım olacaktır.Anahtar Kelimeler:Sahilçamı, orijin, adaptasyon, morfoloji

In this study, the 32nd year result of the origin trial which was established in İzmit-Kerpe by Poplar and Fast Growing Forest Tree Research Institute (İzmit) in 1979 with 14 of Maritime Pine (Pinuspinaster Ait.) originsin respect of some morphological and growth performance, was evaluated. The studied morphological traits are survival percentage, bark thickness, knot number, stem form, diameter/ height, cone width/length and needle width/length/thickness. As to the stem analysis on mean tree of breast height diameter of 8 origins, diameter/ height growth, volume growth and increment were evaluated. Thesurvival rate of the origins changes from 15.6 % (E237) - 38.9 % (FC233). Theorigins have the thickest bark are E 439, E99 and F234 while the thinnest are MA 239 and MA 238. The origins have the highest number of knot are FC 233 and MA239. The best stem form was observed for the origins of FC333,FC233,I100, USA 238, MA239 and E99. The best diameter growth was observed for the origins of FC 333 (33.40 cm) and MA 240 (32.76 cm) while the best height growth was observed for F 234 (21,06 m), FC 333 (20,42 m), E99 (20,15 m) and FC233 (19,42 m). E 99 (5.59 cm) and FC 233 (5.53 cm), E 99 (13.85 cm) and E237 (13.80 cm) origins have the biggest cone width and length, respectively. As to, needle traits, E439 (2.55 mm), FC233 (2.55 mm) and I100 (2.49 mm), E439 (21.83 cm), E 439 (1.46 mm) and FC 233 (1.46 mm) origins have the biggest needle width, length and thickness, respectively. In terms of average diameter growth, the highest yearly diameter growth was observed for E99 (1.03 cm) while the lowest for GR236 (0.84 cm). Also, the highest yearly height growth was observed for F234 (0.62 m) while the lowest for MA240 (0.46 m). The best volumegrowth was observed for FC333 and the lowest for GR236. The highest volume increment with bark for individual tree base was observed for FC 333 (0.0238 m3) while the lowest for GR 236 (0.0155 m3). As to these results, it will be correct approach to give priority to the Corsican origins during the afforestation practice in Kerpe and on the sites similar to Kerpe.Key Words: Maritime pine, origin, adaptation, morphology