Kızılçam meşcerelerinde çam keseböceği`nin populasyon yoğunluğu üzerine etki eden faktörlerin araştırılması

Abstract

Türkiye ormanlarının sağlığını etkileyen çeşitli faktörler arasında en başta böceklerin geldiği kabul edilmektedir. Literatüre göre böceklerin zararı, orman yangınlarının zararından beş kat daha fazladır. Ülkemiz orman varlığı içerisinde çam türleri geniş bir alanda yayılış göstermektedir. Çam keseböceğinin (ÇKB) yaygın olarak bulunduğu kızılçam ağaç türü ise 3 milyon hektarı aşkın bir alanda bulunmaktadır. Lepidoptera takımının Notodontidae familyasına bağlı Thaumetopoea pityocampa (Den. &Schiff.) Akdeniz ikliminin hüküm sürdüğü ülkelerde, ibreli orman ağaçlarında özellikle çamlarda zarar yapan önemli bir zararlıdır. Çam keseböceği ülkemizde, 1 500 000 hektar alanda zarar yapmakta olup kızılçam ağaçlarına en çok zararı veren böceklerden biridir. Bu böceğin tırtıllarından dolayı ağaçlar yapraklarını kaybetmekte, %60'a varan artım ve büyüme kaybına uğramakta diğer zararlı böcek ile mantarlar için uygun ortam oluşmaktadır. Bu tür, kitle halinde ürediğinde ağaçları tamamen çıplak hale getirmektedir. Dünyadaki küresel ısınma ile birlikte değişen iklim koşulları, çam keseböceğinin epidemi yapma sıklığını arttırmaktadır. Ülkemizde bu böcekle mücadele için Orman ve Su İşleri Bakanlığı tarafından her yıl yaklaşık 10 milyon TL harcanmaktadır. Önerilen bu tezde kızılçam meşcerelerinde çam keseböceğinin populasyon yoğunluğu üzerine etki eden faktörlerin araştırılması ve böceğin konukçu tercihinde göz önünde tuttuğu esasların tespit edilmesi planlanmaktadır. Tez, kızılçam meşcerelerinde yoğun zarar olanların yerlerin saptanmasını, bu alanlarda populasyon yoğunluğunun bir göstergesi olarak kabul edilen kese sayımlarının bakı, yükselti, bonitet, ağaç yaşı, ağaç boyu ve ağaç çapı gibi faktörler itibariyle yapılmasını kapsamaktadır. Aynı zamanda bu sayımlar meşcere içi ve meşcere kenarlarında da yapılmak suretiyle böceklerin zarar yapmak için tercih ettikleri meşcere konumları tespit edilemiştir. Bu çalışmada Kızılçam Meşcerelerinde çam kese böceğinin populasyon yoğunluğu üzerine etki eden faktörler araştılmıştır. Çalışma sonunda yükselti basamağı, çap ve yaş faktörünün populasyon yoğunluğu üzerine önemli bir etken olduğu sonucuna varılmıştır.2014, 59 sayfaBilim Kodu: 1205Anahtar kelimeler: Thaumetopoeae wilkinsoni Tams., Kızılçam, Populasyon yoğunluğu, Zarar oranı

It is accepted that insects are the most harmful factor for Turkey's forest health. For literature this damage harmful five times more than forest fires. Pine species spreading in very large area in Turkey. Red pine (Pinus brutia) species which is infected with Pine processory moth, covers the area about 3 million hectares. In this area has 161 million cubic meters in excess of wealth, 5 million cubic meters increment, and 4 million cubic meters ETA for red pine stands which are very important for our forestry. Especially native red pine (P.brutia) makes its spreading on Aegean and Marmara seashores. And in some microclimatic regions which has a same conditions these climates, red pine is also make its spreading. Thaumetopoea pityocampa (Den. &Schiff.) is an important insect which damages heavily on pine species. This insect makes its damage almost 1 500 000 hectares forest areas. Its caterpillar makes damage while making suitable surface for fungis and eating tree's leaves. Changeable climate conditions with global warming increases the epidemy risk. In Turkey, to fight with this insect 10 million liras are spending each year. In this study, it will be investigated, the density of pine processory moth on pine species and the factors affecting the choice of insect. This study aims to determine damaged areas and synthesize the population density with the values of altitude, age of tree, height of tree, diameter. This study also aims to find pine processory moth's preferred locations while identifing their locations. In this study, the population density of the pine processionary in Pine stand factors affecting on was investigated. At the end of the work factor for the age, diameter, and altitudes of digits of the population density is an important factor upon concluded.2014, 59 PagesScience Code: 1205Key Words: Thaumetopoeae wilkinsoni Tams., Redpıne, Population density, Damage rate