Kastamonu`da farklı yetişme yerlerinden alınan kızılçam (Pinus brutia Ten.)`ların bazı morfolojik, anatomik ve kimyasal özelliklerinin karşılaştırılması

Abstract

Bu çalışmada, Kastamonu'nun beş farklı bölgesinden getirilen (Hanönü, Araç, Bozkurt, İnebolu ve Tosya) kızılçam (Pinus brutia Ten.) odun örneklerinin morfolojik ve anatomik özellikleri ile hücre çeperinin kimyasal bileşenlerinin ve lif özelliklerinin araştırılması amaçlanmıştır. Örneklerin sahip olduğu farklı özelliklerin, değerlerin ve ölçümlerin belirlenebilmesi için farklı laboratuvar teknikleri uygulanmıştır. Bu amaç için, morfolojik özellikler (ibre uzunluğu, ibre genişliği, ibre yoğunluğu, birim alandaki stoma sayısı, sürgün uzunluğu ve hücre tabaka sayısı), anatomik özellikler (traheid sayısı, traheid çapı, ilkbahar ve yaz odunu zonu genişliği), odunun kimyasal bileşenleri (etanol ekstraksiyonu, lignin, holoselüloz, alfa selüloz, %1 NaOH çözünürlüğü, soğuk su çözünürlüğü, sıcak su çözünürlüğü ve kül içeriği) ve odun liflerinin morfolojik özellikleri (lif uzunluğu, lif genişliği, lümen genişliği ve hücre çeper kalınlığı) belirlenmiş ve her bir bölgeden alınan örnekler birbirleri ile karşılaştırılarak benzerlik ve farklılılar ortaya konulmuştur. Elde edilen sonuçlara göre, farklı bölgelerden alınan ağaçların, farklı morfolojik ve anatomik özellikleri ile farklı kimyasal bileşenler ve odun bileşenlerine sahip olduğu belirlenmiştir. Yetişme yeri özelliklerinin aynı tür ağaçların morfolojik özelliklerini, anatomik özelliklerini, odunun kimyasal bileşenlerini ve odun lif özelliklerini değiştirdiği bulgusu tespit ve teyit edilmiştir. Anahtar Kelimeler: Kızılçam, morfolojik özellikler, anatomik özellikler, odunun kimyasal bileşenleri, odun lif özellikleri

In this study it was aimed to research the morphological and anatomical properties, chemical components of the cell wall and wood fiber characteristics of Calabrian Pine (Pinus brutia Ten.) trees which were brought from five different zone of Kastamonu (Hanönü, Araç, Bozkurt, İnebolu and Tosya). Different laboratory technicals were used to determine the values, measurements and modes of different characteristics of the samples. For this aim, morphological properties (needle length (nl), needle width (nw), needle density (nd), stomata number per unit area (st/mm2), shoot length (shl) and number of cell layers (lno)), anatomical properties (tracheid ray number, tracheid diameter, widths of early and late wood zones), wood chemical components (ethanol extraction (%), lignin (%), holocellulose (%), alpha cellulose (%), 1% NaOH solubility (%), cold water solubility (%), hot water solubility (%) and ash specification (%)) and morphological properties of wood fibers (fiber length, fiber width, lumen width and cell wall thickness) were determined and the samples which were taken from each zone by comparing, similarities and differences were revealed. According to obtained results, it was inferred that the trees taken from different areas have varied morphological and anatomical characteristics, different wood chemical components and wood fibre properties. It was determined that the growth locations properties changed the morphological properties of same type trees, the anatomical properties, the chemical components of wood and wood fiber properties. Key Words: Calabrian pine, morphological properties, anatomical properties, wood chemical components, wood fiber characteristics