Ordu orman fidanlığı ekolojik koşullarında bazı geniş yapraklı orman ağacı fidanlarının morfolojik karakterleri ve TSE`ye göre değerlendirilmesi

Abstract

Türkiye ormancılığında öncelikli faaliyetlerin başında ağaçlandırma, yapay gençleştirme ve rehabilitasyon gibi silvikültürel uygulamalar gelmektedir. Bu faaliyetlerin başarısında ise üretim materyali olarak kullanılacak fidan kalitesi ve özellikleri anahtar rol oynar. Bu nedenle; mevcut devlet orman fidanlıklarındaki özellikle kitlesel fidan üretimlerinde yetiştirilen fidanların kalite özelliklerinin belirlenmesi önem arz etmektedir. Bu çalışma; Ordu Orman Fidanlığında yetiştirilen Gürgen(3+0) Akçaağaç (2+0) ve Doğu Kayını (1+0) çıplak köklü geniş yapraklı türlerin morfolojik özelliklerinin (Fidan boyu (FB), Kök boğazı çapı (KBÇ), Gürbüzlük İndisi (Gİ), Dal sayısı (DS)) tespiti ve TSE standartlarına göre değerlendirilmesi amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırma objesi türlerin morfolojik karakterleri için yapılan korelasyon analizinde; FB-KBÇ arasında Doğu kayını için r=0,8606, dağ akçaağacı için r=0,8506 ve adi gürgen için ise r=0,636 şeklinde pozitif ve güçlü ilişkiler tespit edilmiştir. DS-FB arasında ise; Adi gürgen için r=6362 değeri tespit edilirken doğu kayını ve dağ akçaağacı fidanlarında DS-FB ilişkisi pozitif olmakla birlikte güçlü bir korelasyon olmadığı saptanmıştır. TSE standartlarına göre 1+0 yaşlı doğu kayını fidanlarının sadece %40'ı, 2+0 yaşlı dağ akçağacı fidanlarının %75,5'i, 3+0 yaşlı gürge fidanlarının ise %63,3'ünün 1. sınıf fidan olduğu tespit edilmiştir. Sonuç olarak bu fidanlarınüretiminde kullanılan `Tam Alan Serpme Ekimi`nin fidan kalitesi açısından uygun olmadığı kanaati oluşmuştur.

Abstract: Primary activities in Turkish forestry consists of silvicultural practices such as afforestation, artificial rejuvenation, and rehabilitation. The quality and characteristics of the saplings that will be used as production materials play a key role in the success of these activities. Therefore, it is important to determine the quality characteristics of the saplings grown in mass sapling productions in existing state forest nurseries. This study is conducted to determine the morphological characteristics (sapling height (FB), diameter of root collar (KBÇ), index of robustness (Gİ), and number of branches (DS)) of hornbeam (3+0), mountain maple (2+0), and oriental beech (1+0) barerooted saplings grown in Ordu Forest Nursery and to evaluate them according to TSI standards. In the correlation analysis for the morphological characteristics of the research object species, there were positive and strong associations between FB and KBÇ for eastern beech (r=0,8606), mountain maple (r=0,8506), and common hornbeam (r= r=0,636). While r=6362 value between DS and FB was determined for common hornbeam, a positive DS and FB association without a strong correlation was detected for eastern beech and mountain maple saplings. According to TSI standards, only 40% of 1 + 0 aged oriental beech saplings, 75.5% of 2 + 0 aged mountain maple saplings and 63.3% of 3 + 0 aged hornbeam saplings were found to be 1st class saplings. As a result, it was concluded that the sowing method of `Full Area Spreading` used in the production of these seedlings is not suitable for seedling quality.