Tarihi ahşap yapılarda çatı sistemleri: Kastamonu örneği

Abstract

Bu tezin amacı, Kastamonu ilinde bulunup günümüze kadar varlığını sürdürmüş olan, tarihi ahşap niteliği bulunan bazı konakların özellikle çatı kısımlarının genel görünüşü, tasarımı ve uygulanışı hakkında bilgiler verip çizimlerle destekleyerek şehrin mimari kimliğinin oluşumundaki etkisini incelemektir.Bu kapsamda, Kastamonu il merkezinde mimarî niteliğe sahip tarihi ahşap yapı barındıran geleneksel 26 adet konağa ait çatı sistemleri incelenmiştir. İncelenen bu yapılara ait ulaşılabilen bilgi, gözlenilen durum ve inceleme esnasında çekilen fotoğrafları ve çizimleri her bir yapı için özel olarak hazırlanmıştır. Kastamonu ilinde bulunan iki, üç ve dört yüzeyli kırma oturtma; fenerli kırma oturtma; haçvari sekiz yüzeyli kırma oturtma biçimlerine ve taşıyıcı niteliğine sahip çatılar incelenip mahya, mertek, aşık, dikme, payanda, göğüsleme gibi çatı elemanlarının düz ve lambalı birleşim şekilleri ve çıkma, saçak süslemeleri, kule gibi karakteristik detaylar belirlenmiştir.Sonuç olarak; incelenen Kastamonu tarihî konaklarının çatı tipleri belirlenmiş, gerek teknik gerekse görsellik ve işlevsellik yönünden literatürde bulunan diğer ahşap çatı tipleriyle karşılaştırılarak bir envanter oluşturulmuştur.

The aim of this thesis was to investigate the roof systems of some traditional mansions, which are located in the province of Kastamonu in Turkey based on the overall appearance, design, material and structure of roofs, and examine the influence on the formation of the architectural identity of these mansions in Kastamonu.In this context, the roof systems of 26 traditional mansions were examined along with the architectural quality of historical wood structures in Kastamonu. The situation of roof systems in the buildings were investigated and a local inventory was constituted. Mostly, wooden roof systems were found with its local, regional and spatial characteristics in traditional mansions.As a result; the roof systems used in traditional mansions in Kastamonu were determined and compared with other wooden roof systems found in the literature due to technical visuality and functionality and aimed to shed light on this work.