Adaçayı (Salvia officinalis L.) tohumlarında hormon uygulamalarının çimlenme ve fidecik karakterlerine etkisi

Abstract

Tıbbi Adaçayı, nezle ve gripten ileri gelen boğaz rahatsızlıklarında, böbrek hastalıklarında çay olarak tüketilmekte ayrıca, yatıştırıcı, idrar söktürücü, ter kesici ve dezenfektan etkileri de bulunmaktadır. Salvia officinalis türünün uçucu yağında bulunan thujon, antiseptik ve antibiyotik etkisi çok güçlü olan bir uçucu yağ bileşenidir. Bu özelliklerinden dolayı tıbbi aromatik özellikte bir bitki olan ve geniş bir kullanım alanı bulunan adaçayının (Salvia officinalis) kültürü yapılmaktadır. Ancak adaçayı üretiminde en önemli masraf kalemi ilk yıllarda yapılan yabani ot mücadelesidir. Herbisit kullanmadan yapılan diri örtü mücadelesi, adaçayı fideciklerinin toprağı siperleyip diğer otların gelişmesini engelleyeceği seviyeye kadar devam etmektedir. Bundan dolayı adaçayı fideciklerinin hızlı gelişimi, bu sürecin kısalması ve masrafların azalması konusunda büyük önem taşımaktadır.Bu çalışmada, adaçayı tohumlarında hormon uygulamasının çimlenme başarısı ve fidecik morfolojik karakterleri üzerine etkisinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışma kapsamında adaçayı tohumları IAA, IBA, GA3 ve NAA hormonlarının 1000, 2500 ve 5000 ppm konsantrasyonlarına 3-5 sn, 50, 100 ve 200 ppm dozlarına ise 24 saat süre ile maruz bırakılarak ekimleri yapılmış, böylece kontrol grupları ile birlikte 26 uygulama gerçekleştirilmiştir. Tohumlar hormon uygulamalarının ardından steril torf ortamına ekilerek 30 gün sonunda fideciklerde çimlenme yüzdesi ile birlikte bazı fidecik karakterleri belirlenerek hormon uygulamalarının çimlenme yüzdesi ve fidecik gelişimine etkisi belirlenmeye çalışılmıştır. Çalışma sonucunda hormon uygulamalarının fidecik karakterlerinin çoğunu olumlu yönde etkilediği belirlenmiştir.

Medicinal Sage is consumed as tea in sore throat and kidney diseases caused by cold and flu; it also has sedative, diuretic, antiperspirant and disinfectant effects. Thujon, which is found in the essential oil of the species of Salvia officinalis, is an essential oil component that has a very strong antiseptic and antibiotic effect. Because of these properties, Sage (Salvia officinalis), which is a medicinal aromatic plant and has a wide usage area, is cultivated. However, the most important cost item in the production of sage is the weed struggle in the first years. The struggle for sapling without using herbicides continues to the level where sage seedlings will shield the soil and prevent the development of other herbs. Therefore, the rapid development of sage seedlings is of great importance for shortening this process and reducing costs.The aim of this research was to determine the effect of hormone application on germination success and seedling morphological characteristics of sage seeds. In the scope of this research, sage seeds were planted with exposed the hormones of IAA, IBA, GA3 and NAA in the 1000, 2500 and 5000 ppm concentrations and also 3-5 sec, 50, 100 and 200 ppm doses for 24 hours; so that, 26 applications were performed with the control groups. Seeds were planted in sterile peat medium after hormone applications and some seedling characters were determined by germination percentage in seedlings after 30 days, the effect of hormone applications on germination percentage and seedling growth were determined. As a result of the research, it was determined that hormone applications positively affect most of seedling characteristics