Sarıçam klonal tohum bahçesinde yaprak alan indeksi ile kozalak verimi arasındaki ilişkiler

Abstract

Bu çalışma, Kastamonu'da 30 klon ile kurulan Taşköprü-Tekçam Sarıçam Klonal Tohum Bahçesi'nde gerçekleştirilmiştir. Çalışmada; klonlar üzerinde göğüs yüzeyi çapı (d1,30), Yaprak Alanı İndeksi (YAİ) ve kozalak sayısı arasındaki ilişki ortaya konulmaya çalışılmış, bu karakterlere bağlı kalıtsallık oranları (H2) hesaplanmıştır. Taşköprü-Tekçam Sarıçam Klonal Tohum Bahçesi krokisi esas alınarak her bir klon için rastgele olmak üzere 5 adet örnek ağaç seçilmiş olup seçimin bahçe içerisindeki dağılışının homojen olmasına dikkat edilmiştir. Seçilen örnek ağaçların her biri için çap, sağlık durumu, kozalak sayısı, PAR ve YAİ değerleri bulunmuş ve kaydedilmiştir. Yapılan bu çalışmada ölçümlerdeki hata payını azaltmak için güneş tepede iken ölçümler yapılmıştır. Çalışma sonucunda, seçilen örnek ağaçlardaki kozalak sayısının YAİ, ağaç çapı ve klonlara göre değişimi incelendiğinde YAİ ile kozalak sayısı ve klonlar arasında bir ilişki olduğu ortaya konulmuştur (p<0.05). YAİ değerleri 0.72-2.18 m2 m-2 (ort. 1.4 m2 m-2) ile göğüs çapı 14.8 - 30.9 cm (ort. 23 cm) arasında anlamlı bir ilişki bulunamamıştır (p>0.05). Ağaçlardaki kozalak veriminin klonlara göre de farklılık gösterdiği tespit edilmiştir (p<0.05). Çalışmada ölçülen karakterlere bağlı kalıtsallık değerleri hesaplanmış ve en yüksek kalıtsallık değeri H2 kozalak sayısında elde edilmiştir, YAİ bakımından elde edilen değerler ise ortalamanın çok altında kalmıştır. Klonal tohum bahçeleri için oldukça önemli olan kozalak verimi ile YAİ arasındaki anlamlı ilişkinin ortaya konulmuş olması ile tohum verimini optimize eden uygulamalarda YAİ'nin de değerlendirilebilir bir karakter olduğunu göstermektedir. PAR ile kozalak verimi arasındaki ilişki incelendiğinde ise PAR ile kozalak verimi arasında istatistiksel olarak herhangi bir ilişki tespit edilmemiştir (p>0.05).

This study was carried out with 30 clones in Kastamonu in Taşköprü-Tekçam Sarıçam Clonal Seed Orchard. In this study, the relationships between diameter at breast height (d1,30), leaf area index (LAI) and cone number among different clones were determined. Inheritance regarding these characters (H2) was also observed. 5 sample trees were selected randomly for each clone based on the map of Taşköprü-Tekçam Sarıçam Clonal Seed Garden, and the distribution of the selection in the garden was homogeneous. Diameter, health status, number of cones, PAR and LAI values were found and recorded for each of the selected sample trees. In this study, in order to reduce the margin of error in measurements, measurements were made while the sun was on top. At the end of the study, when the change in the number of cones according to LAI, tree diameter and clones was observed in the sample trees, a relationship between the number of cones and clones was examined (p <0.05). There was no significant relationship between the LAI values and d1,30 (p> 0.05). Cone yield in the trees was found to be different according to clones (p <0.05). Inheritance values of the characters measured in the study were calculated and the highest heritability value was obtained in the number of H2 cones, while the values obtained in terms of LAI were below the average. Since the significant relationship between cone yield and LAI, which is very important for clonal seed orchards, has been demonstrated, it also shows that LAI is an evaluable character in applications that optimize seed yield. When the relationship between PAR and conifer yield was examined, no statistically significant relationship was found between PAR and cone yield (p> 0.05).