Batı Karadeniz kıyılarının su, sediment ve bazı ekonomik balık türlerinin ağır metal birikimlerinin mevsimsel olarak incelenmesi

Abstract

Bu çalışmada Batı Karadeniz kıyılarındaki ağır metal kirliliğininin mevsimsel değişiminin tespit edilmesi hedeflenmiştir. Bu amaçla Sinop, Kastamonu ve Zonguldak kıyılarından 2016 yılının Aralık ayı; 2017 yılının Mart, Haziran ve Eylül aylarında su, sediment ve balık (Engraulis encrasicolus, Sarda sarda, Pomatomus saltatrix, Merlangius euxmus) örnekleri temin edilmiş; söz konusu örneklerdeki Mn, Cd, Zn, Cu, Fe, Ni ve Pb miktarları tayin edilmiştir. Gerekli laboratuvar uygulamaları ve istatistiki analizler gerçekleştirildikten sonra elde edilen veriler literatürle karşılaştırılarak değerlendirilmiştir. Sonuç olarak su ve sedimentteki ağır metal miktarlarının birbirini destekler nitelikte olduğu tespit edilmiştir. İstasyonlar arası farkları etkileyen unsurların ise jeolojik yapı, endüstri ve sanayi faaliyetleri, kirletici unsurların niceliği ve çeşitliliği olduğu kanaatine varılmıştır. Balıkların kas dokusunda tespit edilen ağır metal düzeylerinin uluslararası standartlara göre tüketilebilir limitler içerisinde olduğu tespit edilmiştir. Genel itibari ile ağır metal düzeyleri literatürle benzer veya daha az olarak görülmüştür. Bu nedenle Kastamonu, Sinop ve Zonguldak kıyılarında ağır metal kirliliğinin henüz tehlikeli bir boyuta ulaşmadığı söylenebilir. Son olarak bu ve benzeri kirlilik çalışmalarının belirli periyotlarla yapılması ve yetkili mercilere rutin bir şekilde raporlanması gerekmektedir.

In this study, it was aimed to determine the seasonal variation of heavy metal pollution in Western Black Sea coast. For this purpose, water, sediment and fish (Engraulis encrasicolus, Sarda sarda, Pomatomus saltatrix, Merlangius euxmus) samples were obtained from Kastamonu, Sinop and Zonguldak shores in December 2016, March 2017, June 2017 and September 2017; afterwards Mn, Cd, Zn, Cu, Fe, Ni and Pb contents of these samples were determined. After performing necessary laboratory practices and statistical analyzes, the data obtained were evaluated by comparing with the literature. As a result, it has been determined that the amount of heavy metal in water and sediment supports each other. It was concluded that the factors affecting the differences between stations are geological structure, industry and industrial activities, quantity and diversity of pollutants nearby. It was seen that the heavy metal levels detected in the muscle tissue of the fish are within the consumable limits according to the international and local standards. In general, heavy metal levels were found to be equal or less than the literature data. For this reason, it can be said that heavy metal pollution on the coasts of Kastamonu, Sinop and Zonguldak has not reached a dangerous level yet. Finally, similar pollution studies should be carried out at regular intervals and reported routinely to the competent authorities.