Kum zambağı (Pancratium maritimum L.) tohumlarında hormon uygulamalarının çimlenme ve fidecik karakterlerine etkisi

Abstract

Ülkemizde doğal yayılış gösteren ve kayıt altına alınmış tek Pancratium türü olan Kum zambağı (Pancratium maritimum L.) monokotiledonlar grubuna dahil olan Amaryllidaceae familyasına ait çok yıllık bir Akdeniz bitkisidir. Kum zambağı bitkileri soğanlı, çok yıllık bitkiler olup insan faaliyetleri nedeniyle neslinin devamlılığı tehlike altındadır. Pancratium maritimum L. türü Türkiye Bitkileri Kırmızı Kitabı'nda endemik sayılmayan nadir türler grubunda olup; EN (tehlikede) statüsündedir.Bu çalışmada Pancratium maritimum L.'un tohumlarında hormon uygulamasının çimlenme başarısı ve fidecik morfolojik karakterleri üzerine etkisinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla Pancratium maritimum L.'un tohumları, IAA, IBA, GA3 ve NAA hormonlarının üç farklı konsantrasyonlarına (1000 ppm, 3000 ppm ve 5000 ppm) 3-5 saniye süre ile maruz bırakılmış, kontrol grubuyla beraber toplamda 13 uygulama yapılmıştır. Tohumlar daha sonra steril turba ile oluşturulan köklendirme ortamına ekilmiş, 30 gün süre ile kontrol altında tutulmuş ve çimlenme durumları incelenerek fidecikler üzerinde belirlenen karakterlerin ölçümleri yapılmıştır. Çalışma sonucunda hormon uygulamalarının fidecik karakterlerinin çoğunu olumlu yönde etkilediği belirlenmiştir.

Sand lily (Pancratium maritimum L.), the only Pancratium species that grows naturally in Turkey, is a perennial Mediterranean plant belonging to the Amaryllidaceae family. Sand lily plants are bulbous, perennial plants and the continuity of their generation is endangered due to human activities. Pancratium maritimum L. species of rare species groups in Turkey plant is not considered endemic in the Red Data Book; EN (endangered) status.The aim of this study was to determine the effect of hormone application on germination success and seedling morphological characteristics of Pancratium maritimum L. seeds. For this purpose, the seeds of Pancratium maritimum L. were exposed to three different concentrations of the hormones IAA, IBA, GA3 and NAA (1000 ppm, 3000 ppm and 5000 ppm) for 3-5 seconds and a total of 13 treatments were performed with the control group. The seeds were then planted in the rooting medium created with sterile peat, kept under control for 30 days and germination conditions were examined and the characters determined on the seedlings were measured. As a result of the study, it was determined that hormone applications positively affect most of seedling characteristics.