Türk kamu mali yönetiminde Sayıştay denetimi

Abstract

Bütün dünyada Sayıştaylar bütçe hakkının vatandaşlar adına parlamentolar tarafından kullanılmasıyla birlikte ihtiyaç duyulmuş kurumlar olup, parlamento adına; yürütmenin topladığı gelirlerin, bütçeden yaptığı harcamaların ve kamu mallarının denetimini üstlenmektedirler. Bu anlamda Sayıştaylar için parlamentonun gözü kulağı denilebilir.Özellikle de 20. yüzyılın ikinci yarısından itibaren sosyal devlet anlayışının ortaya çıkmasıyla birlikte kamu harcamalarında hissedilir artışlar meydana gelmiştir. Her geçen gün daha da karmaşıklaşan ve sürekli yeni görevler üstlenen devlet yönetiminde şeffaflığın sağlanması ve vatandaşları karşısında hesap verebilir bir yönetim anlayışının hakim kılınmasında yüksek denetim kurumlarının rolü sürekli daha da artmaktadır.Ülkemizde de 1862 yılından beri parlamento adına kamu kaynaklarının denetimi görevini icra eden Sayıştay, dünyadaki gelişmelere paralel olarak her geçen gün daha da önem kazanmaktadır.1927 yılından beri yürürlükte olan 1050 sayılı Muhasebe-i Umumiye Kanunu yerine getirilen 10.12.2003 tarihli 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu ile birlikte kamu mali yönetimimizde yeni bir denetim sistematiği oluşturulmaktadır. Bu kapsamda Sayıştay'ca yapılacak denetimin ?Dış denetim? olarak ifade edildiği, teftiş endeksli denetimin yerine ise ?İç denetim? kavramının getirildiği görülmektedir.19.12.2010 tarihinde yürürlüğe giren 6085 sayılı Kanunla dış denetim alanındaki mevzuat karışıklığına son verilmiş, Sayıştay'ın denetim kapasitesi artırılmış, raporlama faaliyetleri ön plana çıkarılmıştır. Ayrıca, dış denetimin uluslararası standartlara göre yapılacağı kanuni bir düzenleme olarak yer almıştır.Bu çalışma ile kamu mali yönetimimizde önemli bir konumu olan Sayıştay'ın, 6085 sayılı Sayıştay Kanunu ile birlikte yeniden düzenlenen yetki ve görevleri ile uygulamaya ilişkin sorunlar, Dünyadaki benzer örnekleri de ele alınmak suretiyle incelenmektedir.

Supreme Audit Institutions are the foundations required all over the world together with the exercise of budget right by the parliaments in the name of citizens. Supreme Audit Institutions, in the name of parliaments, undertake the audit of incomes that executive power collect, the audit of expenditures that it delivers and the audit of public goods. In this sense, it can be said for Supreme Audit Institutions that they are the eyes and the ears of the parliaments.Particularly together with the emergence of social state understanding since the second half of the 20th century dramatic increases have come about in public expenditures. The role of Supreme Audit Institutions is steadily getting even more apparent in achieving transparancy in the state management which is getting even more complicated on every passing day and undertaking constantly new functions and in making dominant a mentality of administration accountable before its citizens.Parallel to the developments in the world also in our country, the importance of Turkish Court of Accounts which has been executing the audit task of public resources in the name of parliament since 1862 is getting even more on every passing day.Together with the Public Financial Management and Control Law No. 5018 which has been put into effect in place of General Accounts Law No. 1050 which had been in effect since 1927, a new system of auditing is being assessed in our public financial management. In this respect, it is observed that the audit which is to be performed by Court of Accounts is called as ?External Audit? and yet the concept of ?Internal Audit? is introduced in place of inspection focused audit.By Court of Accounts Law No. 6085 which has come into force on 19th December 2010 the legislative confusion in external audit is dissolved, the audit capacity of Court of Accounts is increased and reporting activities are featured. Besides, the fact that the external audit is to be performed in accordance with the international standards is laid down as a legal regulation.By this study, newly authorities and missions of Turkish Court of Accounts, posing a crucial status in our public financial management, redesigned by Turkish Court of Accounts Law No 6085 and some other issues regarding the implementation will be elaborated together with the handling of similiar models in the world.