Bir beden sosyolojisi problemi olarak namus kavramı ve kadın bedeni

Abstract

Bir kadın problemi olarak namusun ele alındığı bu çalışmada; beden, benlik, kültür gibi farklı bağlamların namusla ilişkisi sorgulanarak namusa sosyolojik ve sosyo-psikolojik bir zemin sunulmaya çalışılmıştır.Bu tezde daha önceki çalışmalardakinden farklı olarak namusa beden sosyolojisi perspektifinden bakılmıştır. Bedeni doğa-kültür, beden-akıl gibi dikotomiler ekseninde sorgulayarak sosyal teorinin araştırma alanına sokmuş olan beden sosyolojisi, sosyolojinin yeni çalışma sahalarından birisidir.Ruha ve akla karşılık ötelenmiş bir alanı temsil eden beden; kadın ve namus sorununu aydınlatmada önemli bir düşünsel zemin sunmaktadır. Doğurganlık, kızlık zarı, menstrüasyon döngüsü ve menopoz gibi sahip olduğu anatomik özellikler kadını bir istismar noktasına dönüştürür. Beden-akıl dikotomisinde bedenin tarafında kalan kadın; günahı, hastalığı, kirliliği, suçu çağrıştırarak toplumsal zeminde sorunlu bir yere oturur.Sembolik etkileşim kuramı başta olmak üzere sosyo-kültürel ve sosyo-psikolojik kuramlar bu çalışmanın temelini oluşturmaktadır. Holistik (bütüncül) bakış açısıyla ele alınan bu çalışmada sosyolojinin yanında antropoloji, sosyal psikoloji, felsefe, fenomenoloji gibi farklı disiplinlerden de yararlanılmıştır. Namusla ilgili yapılmış alan araştırmaları da savlarımızı desteklememizde bize büyük oranda katkı sağlamıştır.Çalışmanın sonucunda, namusun toplumsal zeminde etkileşimsel bir değer olarak oluştuğu ve kadına kazandırıldığı fikrine ulaşılmıştır. Kadının namusu toplumsal bir değer olarak benimsemesinde bedene, kadına ve cinselliğe yönelik sorunsallar rol oynamıştır. Bedeninin sebep olduğu istismar noktalarının kadını doğa-kültür, beden-akıl, saf/temiz-kirli gibi dikotomilerin sınırına yerleştirdiği, araştırmamızda ortaya konulmuştur. Birbirine karşıt olarak düşünülen geleneksel ve modern anlayışın namus sorunsalı ekseninde birleştiği, elde edilen bir diğer önemli bulgudur.Anahtar Kelimeler: Beden Sosyolojisi, Kadın, Namus, Benlik, Kimlik, Kirlilik, Utanç.

The subject matter of this study is honour as a gender specific question in which woman forms the main reference point. The study covers a discussion of the concepts such as body, identity and culture in relation to honour so as to cast light on ?honour? as a sociological and socio-psychological notion.The notion of honour is studied from the perspective of body sociology, which is a relatively recent field of study that assigns body as the subject of research in social theory by means of analyses of the dichotomies of nature-culture and body-mind.As opposed to soul and mind, body has been shown little interestin the field, yet provides an ideational ground for the illumination of the problem of woman and honour. Anatomical characteristics of women such as fertility, hymen, menstrual cycle and menopause transform women to an object of exploitation. In a dichotomy of body and mind, woman remains in the realm of body, and due to its connotations with sin, diseases, impurities and crime, it is placed on a socially speculative ground.This study is based primarily on the symbolic interaction theory alongside various other socio-cultural and socio-psychological theories. Several other disciplines such as antropology, social psychology, philosophy and phenomenology have been also benefitted from in this study alongside sociology, thus offering the study a wholistic perspective. Field studies on ?honour? also contributed widely as a reinforcing element to the arguments.In this study, it has been reached to the conclusion that honour is formed as a transactional value in the social domain. That woman acknowledges honour as a social notion lies in the fact that the construction of body, woman and sexuality is problematic. It has been suggested in this study that the points of exploitation which body brings forth place woman at the fringe of the dichotomies of nature-culture, body-mind and pure/clean-dirty. Finally it is seen this study that the traditional and modern perceptions converge at the point of honour.Keywords: Body Sociology, Woman, Honour, Self, Identity, Impurity, Shame.