İşlenmiş gıda ürünlerinde genetiği değiştirilmiş (GD) ürünlerin ve uygun DNA izolasyonu metodunun belirlenmesi

Abstract

Genetiği değiştirilmiş organizmaların (GDO) ve bunların ham madde olarak kullanıldığı işlenmiş gıdaların analizleri yapılmalı ve etiketlendirilmelidir. Bu amaçla öncelikle işlenmiş gıdalara özgü farklı DNA izolasyonu protokollerinin geliştirilmesi, belirlenmesi ve gerekirse ürün bazında bu protokollerin modifiye edilerek GDO taramasında uygulanması gerekmektedir.Bu çalışmada ülkemizde satışa sunulmuş soya ve/veya mısır içeren farklı işlenmişlik seviyelerindeki farklı markalardan 12çeşit ürün olmak üzere toplam 27 adet gıda ürünü (bisküvi (4), mısır gevreği (2), kraker (4), mısır cipsi (5), mısır nişastası (2), mısır unu (2), cin mısır, tatlı mısır, bebek maması (2), kek (2), mısır patlağı, soya unu) ile negatif (buğday tohumu) ve pozitif kontrol için standart materyaller (GDsoya küspesi ve GDmısır) kullanılmıştır.Altı farklı DNA izolasyonu protokolüve iki adet DNA kiti kullanılarakher bir işlenmiş ürün için en uygunizolasyon yöntemi belirlenmiş, elde edilen DNA'ların kalite ve miktarının gıda türüne ve işlenmişlik düzeyine bağlı olarak farklılık gösterdiği saptanmıştır.Gıda örneklerinde lektin/zein geni taraması ile18örneğin zein geni, 4 örneğin ise lektin geni içerdiği saptanmıştır. İncelenen ürünlerde genetiği değiştirilmiş organizmalar kalitatif olarak PZR analizleri ile saptanmıştır. Gıda ürünlerinin 35S promotor, nos ve tNosterminatör dizileri bakımından moleküler taraması yapılmıştır. Tarama sonucunda gıda ürünlerinin bazılarınıngenetiği değiştirilmiş ürünler içerdiği belirlenmiştir. Sonuç olarak, ülkemizde satışa sunulan mısır-soya içeren bazı ürünlerin genetiği değiştirilmiş hammadde içerdiği ve kontrollerin yapılarak etiketlendirilmeleri gerektiği sonucuna varılmıştır.Anahtar Kelimeler: Genetiği DeğiĢtirilmiĢ Organizma, GDO, DNA, ĠĢlenmiĢ Gıda Ürünü, Soya, Mısır

Genetically modified organisms (GMOs) and their raw materils used in processed foods should be analyzed and labelled. Keeping in view, there is need to determine different DNA extraction protocols specific to processed food and these protocols should be modified and must be applied to test GMOs.In this study, six different DNA extraction protocol and two DNA kits were used for soy or corn based 12 kinds of products with total of 27 processed food products of different brands including (biscuits (4), cornflakes (2), crackers (4), corn chips (5), corn starch (2), corn flour (2), popcorn, sweet corn, baby food (2), cakes (2), popcorn, soy flour alongwith negative control (wheat grains) and positive control (GM soy cake and GM corn). 6 different isolation protocols and 2 DNA kits were used in order to determine the most suitable DNA isolation method of each processed food, and results showed that DNA quantity and quality varied with type of food and processing. Investigation of genetically modified organisms in these products was determined by qualitative PCR analysis. Food products were at first screened by lectin/zein gene and in 18 samples zein gene and in 4 samples lectin gene was determined. Later on, molecular screening of these food products were carried out by using 35S promoter and nos or tnos terminator sequence. Screening of these products revealed the presence of genetically modified products. As a result, some of the products sold in our country containing corn-soy based raw material were found to be genetically modified and must be labelled after control process.Keywords: Corn, DNA, Genetically Modified Organism, GMO, Processed Food, Soybean