Ekmeklik buğdayda geliştirilen rekombinant kendilenmiş hat populasyonunda çavdar translokasyonu, Glu-A3b, Glu-B3b ve Waxy protein allellerinin belirlenmesi

Abstract

Buğdayda genotip, çevre ve genotip x çevre etkileşimi, kalite ve verimle doğrudan ilişkilidir. Bu çalışmada Tosunbey x Tahirova2000 anaçları kullanılarak geliştirilen rekombinant kendilenmiş populasyonunda bulunan 145 hatta çavdar translokasyonu, Glu-A3b, Glu-B3b ve waxy protein allelleri belirlenmiştir. Haritalama popülasyonundaki hatların moleküler olarak düşük molekül ağırlıklı glutenin alt ünitelerinden (DMA) olan Glu-A3b ve Glu-B3b allelleri PZR yöntemi ile taranmıştır. Popülasyonda yer alan hatlardan 85 tanesinin Glu-B3b alleli taşıdığı, 60 adet hattın ise ilgili alleli taşımadığı belirlenmiştir. Aynı popülasyonda yer alan hatlarda waxy protein allelleri taranmıştır. Tüm hatlarda Wx-D1a ve Wx-A1a allellerinin varlığı saptanmış ve hatlardan 73 tanesinin Wx-B1a allelini taşıdığı tespit edilmiştir. Popülasyonda 72 adet hattın çavdar translokasyonu taşıdığı saptanmıştır. Çavdar translokasyonu taşıyan ve taşımayan hatlar arasında tane verimi, 1000 tane ağırlığı, başaklanma süresi ve metrekaredeki tane sayısında istatistiki olarak farklılıklar saptanmıştır. Elde edilen sonuçlar popülasyonda yer alan hatların buğday ıslah programlarında ve agronomik araştırmalarda gen kaynağı olarak kullanılabileceğini göstermektedir. Anahtar Kelimeler: Buğday, Çavdar Translokasyonu, DMA Allelleri, Waxy Allelleri

Genotype, environment and the interaction between them has an important effect for quality and yield of wheat. In this study, the rye translocation, Glu-A3b, Glu-B3b and waxy protein alleles were determined in the population of 145 recombinant inbreed lines developed by crossing Tahirova2000 and Tosunbey cultivars. Glu-A3b and Glu-B3b alleles which are low molecular weight sub-units of the glutenin were scanned via PCR in the mapping populations. However, it was observed that 85 out of all lines in the population carry Glu-B3b alleles, and 60 of these lines do not carry these alleles. In the lines of the same population, waxy protein alleles were scanned. The presence of Wx-D1a and Wx-A1a alleles in all lines was determined, and it resulted in that 73 lines carried Wx-B1a alleles and 72 lines in the population carried the rye translocation. Differences between the lines containing rye translocation and the ones not containing rye translocation in terms of the grain yield, 1000 grains weight, heading time and number of grains per square meter were determined. These results indicated that the lines in the population can be used as gene resources for wheat breeding program and agronomic researches. Key Words: Wheat, Rye Translocations, LMW Allels, Waxy Alleles