Hastanede çocuğu yatan annelerin çocuklarda akılcı ilaç kullanımı ile ilgili bilgi durumlarının belirlenmesi

Abstract

Çalışma, hastanede çocuğu yatan annelerin çocuklardaki Akılcı İlaç Kullanımı (AİK) ile ilgili bilgi durumlarının belirlenmesi amacıyla tanımlayıcı ve kesitsel olarak gerçekleştirildi. Çalışma toplam da 260 anne ile yapıldı. Verilerin toplanmasında `Katılımcı anket formu` ve `İlaç Kullanmaya İlişkin Sağlık İnanç Ölçeği (İKİSİÖ)` kullanıldı. Veriler; sayı, yüzde, ortalama ve standart sapma istatistiksel metotları kullanılarak analiz edildi. Kullanılan ölçek normal dağılıma sahip olmadığı için istatistik değerlendirmelerde nonparametik testler kullanıldı. Verilerin analizinde iki grup karşılaştırmasında Mann Whitney U testi ile ikiden fazla grup karşılaştırmasında Kruskal Wallis uygulandı. Fark yaratan grubu bulmak için ise düzeltilmiş Bonferroni uygulandı. Çalışmaya katılan annelerin İKİSİÖ puan ortalamalarının 150,91±15,13 olduğu tespit edildi. Yapılan çalışmada annelerin %86,2'ünün prospektüs okudukları belirlenmiş olup annelerin prospektüs okuma durumu ile İKİSİÖ puanlarının karşılaştırmasında istatistiksel olarak anlamlı fark saptandı (p=0,024<0,05). İlaç prospektüslerini okuyan annelerin reçeteli ilaç kullanımı konusunda sağlık inançlarının daha yüksek olduğu sonucuna varıldı. Çalışmada annelerin %80,0'inin çocuklarında antibiyotik kullandığı belirlendi. Antibiyotik kullanma durumları ile İKİSİÖ puanlarının karşılaştırmasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulundu (p=0,041<0,05). Antibiyotik kullanan annelerin reçeteli ilaç kullanımı konusunda sağlık inançlarının daha yüksek olduğu sonucuna varıldı. Annelerin %32,3'ünün çocuklarında ağrı kesici ilaç kullanmadıkları görüldü. Annelerin çocuklarında ağrı kesici ilaç kullanmama durumları ile İKİSİÖ puanlarının karşılaştırmasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulundu (p=0,024<0,05). Ağrı kesici ilaç kullanmayan annelerin reçeteli ilaç kullanımı konusunda sağlık inançlarının daha yüksek olduğu sonucuna varıldı. Annelerin çocuklarında %90,8 oranında doktor önerisi ile öksürük ilacı kullandıkları görüldü. Doktor önerisi ile öksürük ilacı kullanma durumları ile İKİSİÖ puan ortalamalarının karşılaştırmasında istatistiksel olarak anlamlı fark saptandı (p=0,003<0,05). Öksürük ilacı kullanan annelerin reçeteli ilaç kullanımı konusunda sağlık inançlarının daha yüksek olduğu sonucuna varıldı. Çalışmadan elde edilen sonuçlar doğrultusunda genel olarak annelerin bilinçli ve reçeteli ilaç kullanma konusunda sağlık inançlarının yüksek olduğu görüldü.Anahtar Sözcükler: Akılcı İlaç Kullanımı, Anneler, Bilgi, Çocuk-Hastaneye Yatırılmış, Hemşirelik

The study was performed descriptively and cross-sectionally in order to determine the information status of mothers hospitalized children in hospital about rational drug use (RDU) in children. The study was carried out with a total of 260 mothers `Participant Survey` and `Health Belief Scale for Drug Use` were used for data collection. Data were analized using statistical methods as number, percentage, mean adn standard deviation. Because of scale using isn't normal distribution, nonparametric tests was used in statistical evaluations. Mann Whitney U test was applyed in comparison of two groups. Kruskal Wallis was applyed more than two groups comparisons in analyzing data. Corrected Bonferroni test was applyed to find the group makes difference. It was determined that Health Belief Scale Scores Average for Drug Use' is 150,91±15,13 of mothers who joined the study. In the study, it was defined that 86,2 % of the mothers read the prospectus and there was determined a statistically significant difference was found between the mothers' reading prospectus status and Health Belief Scale Scores for Drug Use (p=0,024<0,05). It was found that the result was mother's health belief who read drug prospectus were higher than about using drug. In study ıt was determined that %80 of mothers used antibiotic in their children. There was determined statistically significant difference in comparison between using antibiotic in children whose mothers and Health Belief Scale Score for Drug Use (p=0,041<0,05). It was found the result healt belief values of mother who use antibiotic were higher than about using drug. It was seen that %32,3 of mothers didn't use pain medication in their children. There was determined statistically significant difference in comparison between not using pain medication in children whose mothers and Health Belief Scale Score for Drug Use (p=0,024<0,05). It was found the result healt belief values of mother who not use pain medication were higher than about using drug. It was seen that %90,8 of mothers used cough medication with a doctor's recommendation. There was determined statistically significant difference in comparison between using cough medication with a doctor's recommendation and Health Belief Scale Score for Drug Use (p=0,003<0,05). It was found the result healt belief values of mother who use cough medication were higher than about using drug. In line with the results of the study, ıt was usually seen that mother's Health Belief was high about using conscious and prescription drug.Key Words: Rational Drug Use, Mothers, Ġnformation, Child-Hospitalized, Nursing