Yerel mimari dokunun ısıl performans analizi üzerine bir çalışma: Kemaliye evleri örneği

Abstract

Sürdürülebilir bir binanın ilke ve stratejilerinden birisi olan sosyal ve kültürel sürdürülebilirlik; hem insan sağlığının ve konforunun korunması için, hem de sosyal ve kültürel değerlerin korunması için stratejileri kurgulayan ilkelerden oluşmaktadır. Geleneksel koruma yaklaşımı sosyal ve kültürel değerlerin korunmasını sağlamakta fakat sağlık ve konforun korunması konusunda yetersiz kalabilmektedir. Geleneksel koruma yaklaşımı ile ele alınan bu çalışmaların, sürdürülebilir mimarlık hedefleri çerçevesinde yeniden değerlendirilmesi gerekmektedir. Sürdürülebilir mimarlık hedeflerine göre geleneksel konut dokusunun geleceğe özgün işlevini devam ettirerek ya da yeni işlevler yüklenerek aktarılabilmesi aynı zamanda, kullanıcılar için gerekli konfor koşullarını yeterli düzeyde sağlamasına bağlıdır. Bu nedenle yaşanabilirlik ve koruyarak-yaşatma için gerekli olan ortak ilke ?kullanılabilirlik? tir. Geleneksel konut dokusunun kullanılabilirlik düzeyini belirlemek için kullanım sürecinin değerlendirilmesi, çalışmanın ilk aşamasını oluşturmaktadır.Bu çalışmanın amacı Erzincan ilinin Kemaliye ilçesinde bulunan kentsel sit alanı içerisinde bulunan konutların kullanım sürecinin sürdürülebilirlik bağlamında değerlendirilerek korunmasında ve yaşatılmasında esas olan kullanılabilirlik ölçütlerini belirlemektir. Geleneksel konut dokusunun mekânsal özellikleri, koruma ve yaşatma sınırları dahilinde, kullanıcıya göre değişkenlik gösteren ihtiyaç ve beklentiler; kullanım sırasında yaşanan kolaylıklar ve güçlüklere göre belirlenmiştir. Kullanılabilirlik ölçütlerinin belirlenmesinde fonksiyonel ve davranışsal performans tespitlerinin yapılması, çalışma için önemli ölçüde kaynak oluşturacak verilere ulaşmayı sağlamıştır.Çalışma kapsamında Kemaliye geleneksel dokusundaki konutların mimari yapı ve ısıl performans özellikleri niteliksel ve niceliksel olarak belgelenmiş ve analiz edilmiştir. Mimari yapı özelliklerinin analizi; bina tipolojisi, form, malzeme ve yapım tekniklerini içerir. Isıl performans analizi ise, iklim verileri ile birlikte bina kabuğunun termal davranışlarını içerir. Çalışma alanındaki geleneksel konutların ilk tasarımları, restore edildikten sonraki tasarımları ve alternatif olarak sunulan bir diğer tasarım için ısıl performans durumları ayrı ayrı belirlenmiş ve analiz edilmiştir.

Social and cultural sustainability, which is one of the principles and strategies of a sustainable building; is composed of principles both for the protection of human health and comfort and strategies for the protection of social and cultural values. Traditional conservation approach ensures the protection of social and cultural values, which is inadequate for the protection of health and comfort. These studies deal with the traditional conservation approach should be re-evaluated with in the frame of sustainable architecture?s objectives. According to principles of sustainable architecture, one of the conditions of bringing traditional housing form to the future by continuing its original function or installing new functions depends on providing the comfort adequately which is necessary for users. Evaluation of the usage time in order to determine the level of usability of traditional house forms the first step of this study.The purpose of this study is to determine availability criteria that is essential in protection and living in the context of sustainability of the usage time of the houses in the urban site in the district of Kemaliye in Erzincan. Spatial characteristics of the traditional housing form is determined within the limits of protection and survival, needs and expectations, varying according to the user conveniences and difficulties that are experience when they are used. In determining the availability criteria, defining the functional and behavioural performance provide to reach the data sources which are significant for the study.Kemaliye?s traditional houses? architecture and thermal performance features are documented qualitatively and analysed quantitatively in this study. Analysis of the architectural features of the structure includes building typology, form, materials and construction techniques. Thermal performance analyse includes climate data with the thermal behaviours of building envelope with the climate data. Initial design, after restoration and proposed design which is offered as an alternative improvement have been determined and analysed separately.