Sınır ticaretinin Iğdır`ın sosyo-ekonomik yapısına etkisi

Abstract

Türk ekonomisi, uzun yıllardır ihracata dayalı büyüme modelini benimsediği için, Türkiye dünyanın en çok gümrük kapısı olan ülkelerinden birisidir. Türkiye?de 1978-79 yıllarında başlayan sınır ticareti, özellikle Doğu ve Güneydoğu bölgesinin gelişmesi için önemli bir kaynak ve istihdam aracı olmuştur. Sınır ticareti, komşu ülkelerin sınır bölgelerinde yaşayan insanların bölge kalkınmasında karşılıklı işbirliği yapmalarını ve iki toplum arasında kültürler arası alışverişin oluşturulmasına katkı sağlamasının yanısıra malların kolay ve ucuz tedarik edilmesine imkân vermektedir. Başlatıldığı günden itibaren kapsamı konusunda tartışmaların sürdüğü ve vergi kayıplarına sebep olduğu iddia edilen sınır ticareti, bu tartışmalar bağlamında farklı yasal düzenlemeler ile zaman zaman kapsamı daraltılarak, zaman zaman da devlet tarafından avantajlar ve teşvikler sağlanarak günümüze kadar varlığını sürdürmüştür. Araştırma, Iğdır ilinde 385 tüketici ve sınır ticareti yapmakta olan 70 firma ile yüzyüze anket çalışması yapılarak gerçekleştirilmiştir. Araştırma bulgularına göre, sınır ticaretinde faaliyet gösteren firmalar, gümrük kapılarının altyapısının yeterli olmadığını ancak ihtisas gümrüklerinin kurulmasının da gerekli olduğunu savunmaktadırlar. Sınır ticareti yapılan komşu ülkelerin bankacılık sistemi ile ilgili herhangi bir problem yaşamadıklarını ifade eden firmalar, ithal ettikleri ürünlerde önemli bir pazar sorunu yaşamadıklarını, sınır ticareti kapsamından petrol ve ürünlerinin çıkarılmasının doğru bir karar olmadığını yeniden petrol ürünlerinin sınır ticareti kapsamına alınmasının gerekli olduğunu söylemişlerdir. Tüketiciler açısından değerlendirildiğinde ise tüketicilerin gıda ürünlerini satın alırken fiyatının çok uygun olması, bulunabilir olması gibi nedenlerin satın alma kararlarını etkilediği görülmüştür. Anahtar Kelimeler: Dış Ticaret, Sınır Ticareti, Tüketiciler, Firmalar, Sınır Ticaretinin Sosyo-ekonomik Etkileri

As Turkish economy has adopted growth model based on export for many years, Turkey is one of countries that have the most custom gates of the world. Border trade starting during the years 1978-79 in Turkey has been a significant source and employment in the development of the eastern and southeastern Anatolia regions. The border trade gives opportunity for people cooperative in border regions of neighboring countries, and procuring goods easily as well as cross-cultural trading between two societies. The border trade, which is disputable on the subject of its scope from starting time until this time and conducive to tax loss, has subsisted its existence by reducing its scope at times with different legal reforms in the context of the discussions, and by providing advantages and promotions of the government. A questionnaire study has been conducted face to face on 385 consumers and 70 companies engaging in border trade in Iğdır province. According to the research findings, companies engaging in the border trade argue to be insufficient substructure of custom gates, and to need the establishment of specialty customs. Companies, which have not faced with any problem on banking system of neighboring countries engaging in the border trade, have addressed to trade without having any problem on the imported products, and to be a wrong decision of the exclusion of petrol and its products from border trade scope, and once again to need including the products in the border trade scope. When evaluating in terms of consumers, it has been seen that reasons such as the most suitable price and easily obtainable of food products influenced their purchasing decisions. Key Words: Border Trade, Consumers, Companies, Foreign Trade Socioeconomic effects of the Border Trade ?