18. yüzyılda İstanbul`un ve ordunun iaşesinde Tuna iskelelerinin rolü

Abstract

Osmanlı Devleti iaşe politikasını İstanbul halkı ve ordu endeksli oluşturmuştu. İmparatorluğun dört bir tarafından gelen iaşe bu ikisi için kullanılmaktaydı. Tuna Nehri'nin güney ve kuzey kıyısındaki iskeleler İstanbul halkının ve ordunun iaşesinin ana tedarik noktalarıydı. Bu sebeple Osmanlı Devleti bu bölge için ambar nitelendirmesi yapmakta, buradan iaşenin sağlanamaması gibi bir durumda barış döneminde İstanbul halkı savaş döneminde ise ordu büyük sıkıntı içine girmekteydi. Zira Tuna iskeleleri savaş döneminde orduya barış döneminde ise İstanbul'a zahire göndermekteydi. Böylece iskeleler dünyanın en büyük şehrinin ve sayısı binleri bulan askerin iaşesinde önemli roller üstlenmekteydi. Tuna iskelelerinin bu özellikleri 18. Yüzyılda daha belirgin hale geldi. Çünkü bu dönemde devlet değişen sosyo-ekonomik yapı nedeniyle iaşe sisteminde bazı düzenlemeler yaptı ve Tuna'dan tedarik edilen zahirenin kıymeti karşısında bu değişiklikler iskelelerde devamlı surette uygulandı. Tuna iskeleleri bu yönüyle hem savaşın lojistik ihtiyacını karşılayan hem de İstanbul gibi döneminin en büyük metropolünün de iaşe ile ilgili sorunlarını ortadan kaldıran bir merkez durumundaydı.Anahtar Kelimeler: Tuna Nehri, Tuna Nehri İskeleleri, Osmanlı Devleti,İaşe, İstanbul.

The Ottoman State established its policy of provisioning based on the people of İstanbul and the military. The provisions coming from all sides of the empire were used for these two. The berths on the southern and northern banks of the Danube were the main points of supply of the provisions for the people of İstanbul and the military. Therefore, the Ottoman State described this region as a storehouse, and in the case no provisions could be supplied from here, then the people of İstanbul, in the peace time, and the military, in the wartime, experienced great difficulty, as cereals were sent from the berths of the Danube to the military in the wartime and to İstanbul in the peace time. These berths thus played a great part in provisioning the biggest city of the world and also thousands of soldiers. This characteristic of the Danube berths became more prominent in the 18th century as the State carried out some regulations in the system of provisioning because of the changing socio-economic structure in this era and such changes were consistently applied in these berths because of the value of the cereal supplied from the Danube. By this characteristic, the berths of the Danube constituted a center which both met the logistics needs of wars and also solved the provisioning problems of İstanbul, which, at the time, was the biggest metropolis.Keywords: Danube, Berths of Danube, Otoman Empire, Provisioning,İstanbul