175 numaralı Mufassal Tahrir Defterine göre Kars, Ardahan-I Küçük, Hoçvan, Zaruşad, Kağızman ve Geçivan sancaklarının idari, iktisadi ve sosyal yapısı

Abstract

Doğu Anadolu bölgesinde yer alan Kars ve çevresi tarih boyunca birçok medeniyete ev sahipliği yapmıştır. Hititler, Persler, Urartular, Huriler, İslam devletleri, Selçuklular ve Osmanlı Devleti hâkimiyeti altına girmiştir. Osmanlı-İran ilişkileri Safevi Devleti'nin kuruluşundan çok önceye yani Akkoyunlu ve Karakoyunlu dönemlerine kadar uzanır.Kars ve çevresi uzun yıllar boyunca iki devlet arasındaki mücadelelere tanıklık ederek sürekli akınlara maruz kaldı. 1536-1537 yıllarında Osmanlı topraklarına katıldığı varsayılan Kars, Erzurum Beylerbeyiliğine tabii iken, 1580 tarihinde Kars, Erzurum'dan ayrılarak beylerbeyilik konumuna geldi.Tahrir defterleri Osmanlı Devleti'nin idari teşkilatı için tutulan dönem kayıtlarıdır. Bu defterlerde belirli bir tarihlerde herhangi bir bölgede yaşayan vergiye tabii erkek nüfusu, zirai çeşitliliği, arazi çeşidi, toprak miktarı, vergiye tabi ve muaf olan kişileri belirleme amacıyla tutulmaktadır. İlk çağlardan bu yana önemli yerleşim alanı olan Kars ve çevresini ele alan 175 Numaralı Tapu Tahrir Defterine Göre Kars, Ardahan-ı Küçük, Zaruşad, Hoçvan, Kağızman ve Geçivan Sancaklarından alınan vergiler, tahmnini nüfus verileri, idari ve ekonomik yapı ortaya çıkarılmıştır.

Kars city and its surroundings where being East Anatolia have hosted many civilisation throughout history. Kars and its surroindings were ruled by Hittites, Persians, Urartians, Islamic States, Houris, Seljuqs nad Ottoman. Otoman- Iranian relations date back to until the Akkoyunlu and Karakoyunlu periods rather than the time of the Safavid State. Kars and its surroundings were constantly exposed to raids by witnessing the struggles between the two states for many years. While Kars, supposed to have joined the Ottoman lands in 1536- 1537, was dependent to the Erzurum Governorship, in 1580 Kars left Erzurum and became a governorship. Cadastral record booksare is the period records kept for the administrative organisation of the Ottomon State. These books are kept for the purpose of identifying taxable male population, agricultural diversity, land type, land amount, taxable and exempted persons living in any region at a certain date. According to land registry books No.175, which deals with Kars in its surroundings, which has been an important settlement area since the early ages, the taxes collected form `Kars, Ardahan-ı Küçük, Zaruşad, Hoçvan, Kağızman and Geçivan`, Sanjaks their estimates population data, administrative and economic structure were revealed.