Tuj koyunlarında döl verimi ve antioksidatif savunma sistemi üzerine A vitamini ve beta-karoten enjeksiyonlarının etkileri

Abstract

82. 5. ÖZET Bu çalışmada, B-karoten ve A vitamini enjeksiyonunun Tuj koyunlarının ilk tohumlamada gebe kalma oranı, yavru verimi, ikizlilik, ve yavruların canlı ağırlığı (c.a.) gibi döl verimini etkileyen faktörler ve antioksidatif savunma sistemi üzerine etkilerinin araştırılması amaçlanmıştır. Bu amaçla 32, sağlıklı, 4-5 yaşlarında ve ortalama 57 kg ağırlığında Tuj ırkı koyunlar ile 4 koç kullanıldı. Tüm koyunlar her bir grupta 8 olacak şekilde ve biri kontrol olmak üzere dört gruba ayrıldı. Tüm koyunların östrusu sinkronize edildi. Bunun için medroksiprogesteron asetat (MP A) içeren süngerler vajinaya yerleştirildi. Süngerler 14 gün sonra çıkarılarak her bir koyuna 500 LU. PMSG kas içi enjekte edildi. PMSG enjeksiyonundan 24 saat sonra her guruba bir koç katılarak koçların koyunlarla çiftleşmeleri sağlandı. Daha sonra deneme gurubundaki koyunlara 30 gün ara ile kas içi yolla, ilk gruba 8 mg/ kg/ 2 mi freud adjuvantta çözünen P-karoten, 2. gruba 200 000 IU ( 63.16 mg all-trans retinol/ 2 mi freund adjuvantta çözündü) A vitamini, 3. gruba 100 000 IU A vitamini ve 4 mg/ kg/ 2 mi freud adjuvant B-karoten enjekte edildi. Kontrol grubundaki koyunlara ise deneme grubundaki hayvanlarla eşitlik sağlamak amacıyla 2 mi freud adjuvant aynı şekilde enjekte edildi. Araştırmanın başından itibaren koyunlardan enjeksiyonun 1. ve 15. günleri ile doğum sonrası plazma A vitamini, p-karoten, MDA ve eritrosit GSH düzeylerini belirlemek için; ayrıca plazma progesteron düzeyleri için de bundan başka çiftleşmeden sonraki 20 gün boyunca iki gün arayla V. jugularis'ten kan örnekleri EDTA'lı tüplere alındı. Bununla birlikte, yeni doğan kuzuların plazma A vitamini ve P-karoten düzeylerini belirlemek için de doğumdan 15 gün sonra kuzuların V. jugularis'lerinden kan numuneleri yine EDTA'lı tüplere alındı. Bu çalışmada, çiftleşmeden 7 gün sonra ve gebelik süresince kontrol grubu ile deneme gruplarının plazma progesteron değerleri arasında istatistiksel olarak anlamlı (p<0.001) farklar bulundu. Aynı zamanda, A vitamini ve P-karoten enjeksiyonlarının83 ilk tohumlamada gebe kalma oranını, yavru verimini ve yavruların c.a.'larını önemli düzeyde arttırdığı tespit edildi. Plazma A vitamini ve P-karoten düzeylerinde ise tüm gruplarda gebeliğin ilerlemesi ile birlikte düşüş gözlenmekle birlikte, bu düşüşün kontrol grubunda deneme gruplarına göre daha belirgin (p<0.001) olduğu saptandı. Bununla birlikte, deneme grubundaki kuzuların doğumdan 15 gün sonraki plazma A vitamini ve P-karoten düzeylerinin ise kontrol grubuna kıyasla daha yüksek (p<0.05) olduğu tespit edildi. Diğer taraftan, tüm gruplarda plazma MDA düzeylerinde artış tespit edilmekle birlikte, bu düzeylerin deneme gruplarında kontrollere göre daha düşük (p<0.001) olduğu gözlendi. Tüm grupların eritrosit GSH düzeylerinde düşüş gözlenmekle birlikte, bu düşüşün kontrol grubunda deneme gruplarına göre daha belirgin (p<0.001) olduğu saptandı. Sonuç olarak, A vitamini ve p-karoten enjeksiyonunun hayvanların döl verimini arttırmakla birlikte, gebeliğe bağlı olarak oluşan serbest radikallerin olumsuz etkilerini önlemede önemli rol oynayabilecekleri kanaatine varılmıştır.

84 6. SUMMARY Effects of Vitamin A and P-Carotene Injections on Reproductive Performance and Antioxidative Defence System in Tuj Sheep This study was designed to examine the effects of P-carotene and vitamin A injections on the factors that affect the fertility such as the rate of pregnancy, parturition, twins, body weight of new born, and on anti-ox idative defense systems in Tuj sheep. Thirty-two female and 4 male, healthy, aged 4-5 years and weighed approximately 57 kg Tuj sheep were used in the study. Animals were divided into four groups and each had 8 sheep. One of the groups served control subjects. The oestrus cycle of all the female sheep was synchronised by applying medroksiprogesteron asetat (MP A) containing sponges were placed into the vaginas. The sponges were removed 14 days later and 500 IU PMSG was intramuscularly administrated to all sheep. After 24 hours of PMSG injection, a ram was added to each group and allowed to mate the sheep. For thirty days intervals, 8 mg/kg of p-carotene in 2 ml freud adjuvant in complete to group I, 200 000 IU (63.16 mg all-trans-retinol in 2 ml freund adjuvant) of vitamin A to group II, and a combination of 100 000 IU vitamin A and 4 mg/kg P-carotene in 2 ml freund adjuvant to group IU were intramuscularly administrated. Control group was given 2 ml at freund adjuvant as placebo. To measure the levels of plasma vitamin A, p-carotene, MDA and eiythrocyt GSH blood samples were obtained fallowing 1 and 15th days of injections and after the birth, also blood samples were collected for plasma progesterone levels 2 days intervals after mating for 20 days, followed by every 15 days during pregnancy, and after the birth from the jugular vein. Blood samples were also taken from newborn lamps when they were 15 days old to examine the levels of vitamin A and P-carotene. In this study, there was statistically significant difference in the plasma progesterone level in study groups in comparison to the control group after 7 days of mating and during the pregnancy (pO.001). Accordingly, it was observed that the injection of85 vitamin A and p -carotene increased the rate of pregnancy in the first insemination, parturition, and weight of newborn. Plasma vitamin A and P-karoten levels of all groups decreased with progression of the pregnancy, although this decrease was more distinguishable in controls when compared to the study groups (p<0.001). In addition, in 15 day-old lambs from the study groups, plasma vitamin A and p- carotene levels were found to be higher than that of control group (p<0.05). Plasma MDA levels in all groups showed an increase but it was much lower in the study groups than in the control group (p<0.001). The erythrocyte GSH levels in all groups were declined but this was more evident in the control group than those in the study groups (p<0.001). It was concluded that the vitamin A and p-carotene injections not only increased the fertility of animals but also played an important role in preventing the undesired effects of the free radicals that associated with pregnancy.