Kars ili yetiştirici koşullarındaki kazların (Anser anser) yumurta verimi, kuluçka, büyüme, kesim ve karkas özellikleri

Abstract

Bu çalışma, kaz yetiştiriciliğinin yoğun olarak yapıldığı Kars ilinde halk elinde yetiştirilen yerli kazlarda yumurta verimi ve özellikleri ile büyüme, kesim ve karkas özelliklerini belirlemek amacıyla yapılmıştır.Çalışmada yumurta, büyüme, kesim ve karkas özelliklerinin incelenmesinde; anaç kazlar 5 tüy rengi, ve 5 farklı yaş grubuna; kuluçka özelliklerinin incelenmesinde ise ayrıca 5 yumurta ağırlığı grubu oluşturulmuştur. Yumurta verimi ve yumurtlama periyodu genel ortalaması sırasıyla 12.66±0.07 adet/kaz ve 28.61±0.19 gün olarak belirlenmiştir. Yumurta ağırlığı ortalaması ise genel olarak 163.74±0.38 g ve şekil indeksi %65.78 olarak belirlenmiştir.Anaç tüy rengi, anaç yaşı ve yumurta ağırlıklarına göre, incelenen doğal kuluçka özelliklerinden döllülük, embriyonal ölüm, kabuk altı ölüm, kuluçka randımanı ve çıkım gücü oranları ortalama değerleri sırasıyla %76.10, 13.16, 6.84, 60.88 ve 80.00 olarak belirlenmiştir.Büyüme üzerine anaç tüy rengi, kuluçkalanan yumurta ağırlığı, çıkım ağırlığı ve cinsiyetin etkisi tüm aylarda istatistiki olarak çeşitli önem derecelerinde etki ettiği tespit edilmiştir.Tüy rengine göre kesim ağırlığı, sıcak karkas ve soğuk karkas ağırlığı ile, baş oranı önemli (P<0.05) olduğu belirlenirken, diğer özellikler bakımından ise istatistiki farkın olmadığı gözlemlenmiştir.Sonuç olarak, bölgede kaz yetiştiriciliği için uygun koşulların değerlendirilmesi ve yörede yetiştirilen kazların etçilik yeteneğini arttıracak kaliteli damızlık hayvanların devletçe temin edilmesi et üretimini artıracaktır.Anahtar Sözcükler: Kaz, yumurta verimi, yumurta ağırlığı, döllülük oranı, kuluçka randımanı, büyüme, karkas.

The purposes of the study were to determine the egg production, growth, and slaughter and carcass characteristics of native geese raised under the local breeding conditions in Kars.While examining the egg, growth, hatching, slaughter, and carcass characteristics, the geese were grouped as five different feather color groups and 5 age groups. Additionally, 5 egg-weight groups were also formed in order to examine hatching characteristics. Means of egg production and egg laying periods were 12.66±0.07 per/goose and 28.61±0.19 day respectively. The general average of egg weight was 163.74±0.38 g and egg shape index was 65.78%.The percentages of fertility, deaths in embryonic stage, deaths inside of shell, and hatchability, all of which are natural hatching characteristics were examined in all study groups. The percentages were as follows respectively; 6.10%, 13.16%, 6.84%, 60.88%, and 80.00%.It was determined that the feather color, hatched egg weight, hatching weight, and the sex statically affected the growth in different importance values in all months (P< 0.001-P< 0.05).Slaughtering weight according to the head ratio, feather color, and warm and cold carcass weights were significant (P<0.05) while the other characteristics were not statistically significant.As a result, utilizing the appropriate conditions for goose breeding in the Kars area and fulfilling the need for brood geese by state will increase goose meat production.Key words: Goose, egg production, egg weight, fertility rate, hatchability, growth, carcass.