Bafra Koyununun (Sakız x Karayaka g1) Kazım Karabekir Tarım İşletmesi şartlarında döl verimi, yaşama gücü ve büyüme özellikleri

Abstract

Bu çalışmada Bafra koyunlarının Iğdır Aralık Kazım Karabekir Tarım İşletmesi şartlarında döl verimi, yaşama gücü ve büyüme özelliklerinin belirlenmesi amaçlanmıştır.Araştırmada Kazım Karabekir Tarım İşletmesi bünyesinde yetiştirilen Bafra ırkı koyun ve bu koyunlardan doğan kuzular kullanılmış, çalışma, işletme bakım ve besleme şartlarında yürütülmüştür. Koyunlarda doğum oranı (doğuran koyun sayısı / koçaltı koyun sayısı), tek doğum oranı (tek doğuran koyun sayısı / doğuran koyun sayısı), ikiz doğum oranı (ikiz doğuran koyun sayısı / doğuran koyun sayısı), üçüz doğum oranı (üçüz doğuran koyun sayısı / doğuran koyun sayısı), bir doğuma kuzu sayısı (doğan kuzu sayısı / doğuran koyun sayısı), kuzu verimi (doğan kuzu sayısı / koçaltı koyun sayısı), belirlenmiştir.Kuzular doğduktan sonra kurutulup, 24 saat içinde hassas terazi ile tartılarak numara takılmış ve her kuzunun doğum tarihi, doğum ağırlığı, cinsiyeti kaydedilmiştir. Kuzuların 3 aylık yaşa kadar iki haftada bir, daha sonra 6 aylık yaşa kadar ayda bir kez canlı ağırlıkları ve vücut ölçüleri (cidago yüksekliği, vücut uzunluğu, göğüs derinliği, göğüs çevresi) alınmıştır. Kuzularda yaşama gücü (yaşayan kuzu sayısı / canlı doğan kuzu sayısı) 30, 75 ve 90. günlerde belirlenmiştir.Koyunlarda doğum oranı % 75.24, tek, ikiz ve üçüz doğum oranları sırasıyla % 37.66, 57.28, 4.75 olarak bulunmuştur. Bir doğuma kuzu sayısı 1.66, kuzu verimi % 125.24 sütten kesimde yaşama gücü % 80.00 olarak bulunmuştur.Kuzularda 0, 30, 60, 75, 120 ve 180. günlerde canlı ağırlık, göğüs çevresi, vücut uzunluğu, cidago yüksekliği, göğüs derinliği ölçüleri sırasıyla 3.22±0.06, 6.45±0.13, 9.58±0.23, 12.28±0.28, 15.93±0.47, 22.32±0.67 kg; 33.85±0.22, 43.31±0.27, 49.77±0.40, 53.59±0.51, 60.30±0.76, 68.75±0.83 cm; 29.24±0.23, 39.41±0.29, 44.17±0.35, 48.07±0.39, 50.56±0.54, 57.89±0.69 cm; 34.21±0.25, 40.85±0.24, 45.51±0.31, 46.72±0.34, 48.44±0.37, 54.04±0.44 cm; 11.52±0.09, 16.35±0.12, 18.54±0.16, 19.27±0.17, 20.12±0.21, 23.45±0.26 cm olarak bulunmuştur.Kuzularda süt emme döneminde canlı ağırlık artışı 163.17±5.45 g olarak bulunurken, genel canlı ağırlık artışı 134.34±4.40 g olarak belirlenmiştir.İncelenen tüm dönemlerdeki (0, 15, 30, 45, 60, 75, 90, 120, 150 ve 180) canlı ağırlık ve vücut ölçüleri arasındaki fenotipik korelasyon katsayıları pozitif ve önemli (P<0.001) bulunmuştur.Sonuç olarak, koyunlarda doğum oranı bir önceki yetiştirme dönemine göre azalırken, tek, ikiz ve üçüz doğum oranları ile bir doğuma kuzu sayısı ve kuzu veriminde artış olduğu görülmüştür. Bafra kuzulardan elde edilen yaşama gücü değerleri ve büyüme özelliklerinin ırk standartlarına göre düşük olduğu görülmektedir. Bununla birlikte elde edilen parametreler ışığında Bafra koyununun zamanla bölge şartlarına adaptasyonunun artacağı ancak işletme bakım ve besleme şartlarının iyileştirilmesi gerektiği düşünülmektedir.

Study was conducted to define the reproduction, livability and growth traits of Bafra sheep reared in Iğdır-Aralık-Kazım Karabekir Agriculture centre.Lambs were obtained from above mentioned Agriculture centre any additional management and feeding factors were not be added to the conditions of the Centre. Birth rate, birth type, lamb rate in one parturition and lamb production were defined.Lambs were dried and ear-tagged just after the birth. Birth weight of each lamb were defined within 24 hours and recorded with birth date and sex. Liveweight and body measurements (wither, body length, chest depth and heart girth) of the lambs were taken once in fortnight in 3 months period. After 3th month same measurement were recorded once a month until 6th months. Livability (live lamb number/total birth number) of the lambs were defined in 30, 70 and 90 days.Birth rate, single birth type, twin birth type, triple birth type were determined as 75.24%, 37.66%, 57.28%, 4.75% respectively. Number of lamb in per parturition, lamb production, livability at weaning were 1.66, 125.24%, 80.00%.Liveweight and body measurements (hearth girth, body length, withers, chest depth) of the lambs in days of 0, 30, 60, 75, 120 and 180 were defined as 3.22±0.06, 6.45±0.13, 9.58±0.23, 12.28±0.28, 15.93±0.47, 22.32±0.67 kg; 33.85±0.22, 43.31±0.27, 49.77±0.40, 53.59±0.51, 60.30±0.76, 68.75±0.83 cm; 29.24±0.23, 39.41±0.29, 44.17±0.35, 48.07±0.39, 50.56±0.54, 57.89±0.69 cm; 34.21±0.25, 40.85±0.24, 45.51±0.31, 46.72±0.34, 48.44±0.37, 54.04±0.44 cm; 11.52±0.09, 16.35±0.12, 18.54±0.16, 19.27±0.17, 20.12±0.21, 23.45±0.26.Liveweight gain of lambs in suckling period was 163.17±5.45 g while daily mean liveweight gain was 134.34±4.40 g.Evaluated phenotypic correlation between liveweight and body measurement in all periods were positive and statistically significant (P<0.001).As conclusion; although birth rate was showed a decrease in the comparison of the previous period, single, twin and triple rate, lamb number in per parturition and lamb production were showed increases. Defined livability and growth traits were lower than the breed standards. But it was thought that, Bafra sheep will adopt the environment with the help of better management and feeding conditions.