Kedilerde alt üriner sistem ürolitiyazisinin klinik, laboratuvar, radyografik, ultrasonografik tanısı ve cerrahi sağaltımı

Abstract

Bu çalışmada alt üriner ürolitiyazis şikayeti ile getirilen kedilerde tanı için sistematik bir tanı protokolünün oluşturulması ve buna göre cerrahi sağaltım planı yapılarak elde edilen bulguların pratiğe aktarılması amaçlanmıştır. Çalışma materyalini üriner sistem şikâyeti ile getirilen farklı ırk, yaş ve cinsiyette on kedi oluşturdu. Ürolitiyazis tanısı, idrar analizi, direkt ve indirekt radyografi, ve ultrasonografik bulgular ile konuldu. Hidropulsiyon, sistotomi ve/veya üretrotomi ile alınan ürolitlerin, biyokimyasal yöntemle analizleri yapıldı. Sekiz olguda operatif işlem, iki olguda medikal tedavi gerçekleştirildi. Strüvit ürolitli dört kediden ikissinde operatif uygulamaya ek olarak kalkulolitik diyet ve enfeksiyon kontrolü ile başarıya ulaşılırken, iki kedide yalnız diyet ve enfeksiyon kontrolü ile başarıya ulaşılmıştır. Kalsiyum oksalat ürolitli üç kedi, kalsiyum karbonat ürolitli bir kedi, kalsiyum fosfat ürolitli bir kedi ve amonyum ürat ürolitli bir kedide cerrahi girişim yapıldı. Ürolitli, iki kedide üretrotomi ile bir kedide hidropulsiyonla birlikte sistotomi, üç kedide sistotomi, diğer iki kedide üretro- sistotomi yapılarak ürolitler uzaklaştırıldı. İki kedide ise diyet ve medikal tedavi uygulandı. Hayvanlar postoperatif 30. günde kontrol edilerek ürolitlerin tekrar oluşup olamadığı kontrol edildi. Bu çalışmada Sarman ve Van kedi ırklarında ürolityazisin sık görüldüğü, ürolitlerin strüvit, kalsiyum oksalat, amonyum ürat, kalsiyum karbonat ve kalsiyum fosfat sıklık sırasına göre olduğu, ürolityazislere bağlı obstrüksiyonların erkeklerde, dişilere oranla daha sık oluştuğu saptandı. Sonuç olarak; ürolityazisin tanısını koymada; idrar pH'sı, kristalüri, hematüri, idrar lökosit değerleri ve taş analizleri ile direkt, indirekt radyografi ile ultrasongrafinin birlikte değerlendirilmesinin gerektiği ve ürolit olgularında operatif yaklaşımın endike olduğu ve operasyon sonrası ürolit tipine göre özel diyet ve medikal tedavi uygulamasının nüksleri engellediği, kanısına varıldı. Anahtar sözcükler: Kedi, sistotomi, üretrotomi, ürolityazis, ürosistolitiyazis, üretrolitiyazis

İn this study, it was aimed to develop a diagnosis protocol for the cats with lower urinary tract urolithiasis complaint and accordingly to plan surgical treatment and to put the results obtained into practice. 10 cats from different breeds, ages and sex presenting with urinary tract complaint constituted the study material. Urolithiasis diagnosis was made through urine analysis, direct and indirect radiography and ultrasonographic findings. Analyses of uroliths removed by uroretropulsion, cystotomy and/or urethrotomy were carried out with biochemical method. Operative procedure for eight cases and medical treatment for two cases were applied. Accomplishment was gained with chalcolithic diet and infection control along with operative procedure in two of four cats with struvite urolith, and only with diet and infection control for other two cats. Surgical intervention was performed in three cats with calcium oxalate urolith, in one cat with calcium carbonate urolith, in one cat with calcium phosphate urolith and in one cat with ammonium urate urolith. Uroliths were removed by urethrotomy and cystotomy in two cats and by cystotomy and uroretropulsion in one cat, by cystotomy in three cats and by urethrotomy in other two cats. Diet and medical treatment were applied to two cats. Pets were postoperatively controlled on 30th day in order to check whether uroliths were reappeared. In this study, it was found that urolithiasis is frequently seen in Orange Tabby and Turkish Van cat breeds; frequency of uroliths may be sorted in descending order as struvite, calcium oxalate, ammonium urate, calcium carbonate and calcium phosphate; obstructions due to urolithiasis are more frequently seen in males when compared with females. Consequently, it is concluded that for the diagnosis of urolithiasis, it is required to evaluate urine pH, crystalluria, hematuria, urine leukocyte values and stone analysis results along with the results obtained from direct positive contrast radiography and ultrasonography, operative approach is indicated for urolith cases and post-operative special diets and medical treatment according to urolith type prevent relapse. Keywords: Cat, cystotomy, urethrotomy, urolithiasis, urocystolithiasis, ureterolithiasis