Sigara kullananlarda safran (crocus sativus) çayının plazma lipit profili ve plazma sod enzim aktivitesi üzerine etkisinin belirlenmesi

Abstract

Sigaranın kronik akciğer hastalıkları ve kalp-damar hastalıkları ile ilişkili olduğu ve ilerleyen hastalık tablosunun kanser oluşumuna zemin hazırladığı bilinmektedir. Bu zarar verici etkilerin ortaya çıkmasında serbest radikallerin rolünün olduğu ve sigara içmenin lipit peroksidasyon oluşturması sonucu oksidatif strese neden olduğu çeşitli araştırmalarla gösterilmiştir. Sigara kullanımı sonucu oluşan serbest radikallerin etkisi enzimatik ve non-enzimatik antioksidanlar tarafından azaltılmaktadır. Safran içeriğindeki crosin, safranal ve pikrokrosin gibi bileşikler hücre içi reaktif oksijen türlerini azaltıcı ve serbest radikal tutucu olarak etki göstermektedir. Bu çalışma ile safran sigara içen bireylerde lipit profili ve SOD aktivitesi üzerindeki etkisinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla 24 gönüllü erkek birey, her grupta 6 kişi olacak şekilde 1 kontrol ve 3 deneme grubuna ayrıldı. Kontrol Grubu sigara içmeyen ve düzenli sıcak su içen, Grup I günde 20 sigara içen, Grup II günde 20 adet sigara içen ve günlük 6-8 adet kırmızı safran lifi ile hazırlanmış safran çayını içen ve Grup III günlük 6-8 adet kırmızı safran lifi ile hazırlanmış safran çayını içen bireylerden oluşturuldu.1. gün safran çayı verilmeden önce, 10. gün ve 20. gün tüm gruplardan kan numuneleri alınarak, elde edilen plazmalardan SOD enzim aktivitesi, trigliserit, total kolesterol, VLDL, LDL ve HDL kolesterol seviyeleri belirlendi. Kontrol Grubuna göre yapılan kıyaslamada 10. ve 20. günde sırasıyla Grup II (p<0.001) ve Grup III'ün (p<0.01) SOD aktivitelerinin istatistiksel olarak yüksek olduğu belirlendi. LDL, HDL ve total kolesterol seviyelerinde gruplar arasında istatistiksel farklılık olmadığı tespit edildi. Trigliserit ve VLDL kolesterol seviyelerinin 10. günde 1. Grupta (p<0.01) belirgin derece yüksek olduğu belirlendi.Sonuç olarak safranın sigara içenlerde enzimatik bir antioksidan olan SOD aktivitesini desteklediği ancak lipit profili üzerine olan etkisinin sınırlı olduğu düşünülmektedir. Bu durum safranın sigara kullananları oksidatif stresten koruyabileceğini ve aynı zamanda halk sağlığı açısından destekleyici olabileceğini göstermektedir.Anahtar Kelimeler: Antioksidan, Lipit Profili, Safran, Sigara kullanan, SOD

It is known that cigarette smoking is associated with chronic lung diseases and cardiovascular diseases, and this progressive disease table paves the way for cancer formation. It has been shown in several studies that free radicals are involved in the occurrence of these damaging effects and smoking causes oxidative stress resulting in the formation of lipid peroxidation. The effect of free radicals resulting from smoking is reduced by enzymatic and non-enzymatic antioxidants. Activity of compounds in saffron content such as crosin, safranal, and picrocrocin reduces intracellular reactive oxygen species and act as free radical scavengers.This study aimed to determine the effect of saffron on lipid profile and SOD activity in smokers. For this purpose, 24 voluntary male subjects were divided into 1 control and 3 trial groups as 6 persons in each group. The Control Group was composed non-smokers who drinking hot water regularly, Group I smokers who use 20 cigarettes per day, Group II smokers who use 20 cigarettes in a day and drink saffron tea prepared with 6-8 saffron fiber per day, Group III drink saffron tea prepared with 6-8 saffron fiber per day. SOD enzyme activity, triglyceride, total cholesterol, VLDL, LDL and HDL cholesterol levels were determined from obtained blood samples in all groups on 1st day, 10th and 20th days. SOD activities were found to be statistically higher in Group II (p <0.001) and Group III (p <0.01) on 10th and 20th days as compared to Control Group, respectively. There was no statistically significant difference between groups in LDL, HDL and total cholesterol levels. It was determined that levels of VLDL cholesterol and triglyceride were significantly higher in Group 1 (p <0.01) on 10th day as compared to Control Group.In conclusion, it is thought that saffron supports antioxidant activity of SOD but it has an limited effects on lipid profile in smokers. This means that saffron could prevent smokers from oxidative stress and could also be useful in support public health.Keywords: Antioxidant, Lipid profile, Saffron, Smoker, SOD