İlköğretim öğretmenlerinin dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu hakkındaki damgalama (stigma) algıları ve ilişkili faktörler

Abstract

Bu çalışma, ilköğretim öğretmenlerinin dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu hakkındaki damgalama algıları ve ilişkili faktörleri belirlemek amacıyla kesitsel desende yapıldı. Araştırmanın evrenini 2017-2018 eğitim öğretim yılında Kars merkezdeki tüm ilkokul ve ortaokullarda görev yapan 814 öğretmen oluşturdu. Araştırmanın örneklemi n evren eleman sayısı biliniyorsa formülü kullanılarak minimum 379 olarak hesaplandı. Nihai olarak 606 öğretmene ulaşıldı. Araştırmada Anket Formu, Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Damgalama (Stigma) Ölçeği (DDÖ) kullanıldı. Verilerin analizinde DDÖ'nün geçerlilik ve güvenilirliğinde Kapsam Geçerliliği, Doğrulayıcı Faktör Analizi, Cronbach Alpha Korelasyon Analizi Tekniği, Test-Tekrar Test Güvenilirliği, Madde-Toplam Korelasyon Analizi tanımlayıcı istatistikler (ortalama, standart sapma, yüzdelik) ve fark ve ilişki testleri (Bağımsız Gruplarda t Testi, Mann Whitney-U Testi, Tek Yönlü Varyans Analizi, Kruskall Wallis Testi, Spearmen RHO Korelasyon Analizi) kullanıldı. Araştırmaya katılan öğretmenlerin yaş ortalaması 33,09±7,56, DDÖ puan ortalamaları 64,86±11,33'dür. Öğretmenlerin sosyo-demografik özellikleri, branşı, okul görevi, ders verdiği sınıf, öğrenci sayısı ve çalıştığı okul, DEHB ile ilgili daha önce bilgi alma durumu, bilgi seviyesi, sınıfta DEHB tanısı almış çocuk/çocukların varlığı, DEHB tanısı almış bir öğrencinin ihtiyaçlarını karşılamaya yeterli olma durumu, DEHB olan biriyle okul dışında karşılaşma durumu ile DDÖ puan ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı düzeyde bir fark olmadığı (p>0,05), mezun olduğu okul türü, mesleki çalışma yılı ve DEHB hakkında bilgi kaynağı ile DDÖ puan ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı düzeyde bir fark olduğu belirlendi (p<0,05).

This study was made in cross-sectional design in order to determine the primary education teachers' stigma perceptions about the attention deficit and hyperactivity disorder and related factors. 814 teachers serving in all the primary schools and secondary schools in Kars downtown in 2017-2018 school year constituted target population of the study. Research's sample was calculated as minimum 379 by using formula if n target population element number is known. 606 teachers were ultimately reached. Questionnaire Form, ADHD Stigma Scale were used in the research. Content Validity, Confirmatory Factor Analysis, Cronbach Alpha Correlation Analysis Technique, Test-Retest Reliability, Item-Total Correlation Analysis were used in ADHD Stigma Scale validity and reliability and descriptive statistics (mean, standard deviation, percentage), difference and relationship tests (T-Test in independent Groups, Mann Whitney-U Test, One-Way Analysis of Variance, Kruskal-Wallis Test, Spearmen RHO Correlation Analysis) were in the data analysis. Mean age of the teachers participating in the study was 33,09±7,56 and ADHD Stigma Scale point means were 64,86±11,33. It was determined that there was not statistically a significant difference between the teachers' socio-demographic attributes, field, school task, class given lesson, student number and school where they work, condition of obtaining information previously related to ADHD, knowledge level, existence of child/children diagnosed ADHD in class, condition of being sufficient to meet requirements of a student diagnosed ADHD, condition of coming across someone with ADHD out of school and ADHD Stigma Scale point means (p>0,05) and there was statistically a significant difference between school type of graduation, professional working year, information source about ADHD and ADHD Stigma Scale point means (p<0,05).