Ağrı yöresindeki sığırlarda karaciğer trematod enfeksiyonlarının yaygınlığı

Abstract

Bu çalışma, Ağrı yöresindeki sığırlarda distomatosis enfeksiyonlarının prevalansını belirlemek amacıyla yapılmıştır. Çalışmanın ilk aşamasında, Mart-Ekim 2018 tarihleri arasında Ağrı ilinde mezbahada kesilen 200 sığırın karaciğer ve safra kanalları incelenmiş, 47 sığırda erişkin Fasciola hepatica ve 25 sığırda da erişkin Dicrocoelium dendriticum'a rastlanmıştır. Sığırların safra keselerinin sedimentasyon ile muayenesinde 63 örnekte F. hepatica yumurtası, 48 örnekte ise D. dendriticum yumurtası tespit edilmiştir. Çalışmanın ikinci aşamasında Ağustos-Kasım 2018 tarihleri arasında 188 adet sığırdan alınan dışkı örnekleri sedimentasyon-çinko sülfat flotasyon ve ELISA yöntemleriyle incelenmiştir. ELISA ile 148 (%78,7) örnekte F. hepatica kopro antijenine, sedimentasyon ile 63 (%33,5) örnekte F. hepatica yumurtasına rastlanmıştır. Her iki yöntemle pozitif sonuç alınan örnek sayısı 55 olarak belirlenmiştir. EPG değeri en yüksek 83, en düşük 17 bulunmuştur. Hem sedimentasyon hem de ELISA sonuçları, en yüksek fasciolosis prevalansının 3 yaş üzeri ve dişi sığırlarda görüldüğünü ortaya çıkarmıştır. Sığırlarda D. dendriticum'un dışkı muayenesi ile prevalansı %25,5 olarak belirlenmiş, EPG değeri en yüksek 67, en düşük ise 17 olarak tespit edilmiştir. Yapılan incelemelerde, en fazla 3 yaş üzeri, dişi ve Yerlikara ırkı sığırlarda D. dendriticum yumurtası görülmüştür. Sonuç olarak, Ağrı yöresindeki bu çalışmada kopro antijen ELISA ve sedimentasyon-çinko sülfat flotasyon yöntemleri kullanılarak sığırlarda distomatosis enfeksiyonları tespit edilmiştir. Elde edilen bulgular, bu enfeksiyonlara karşı etkili bir korunma ve kontrol programının bir an önce devreye sokulması, yetiştiricilerin bu hastalıklar konusunda bilinçlendirilmesi ve yörede daha detaylı çalışmaların yapılması gerektiğini ortaya çıkarmıştır.

This study was carried out to determine the prevalence of distomatosis in cattle in the Ağrı province of Turkey. In the first step of the study, the livers and the gall badders of 200 slaughtered cattle were examined in a local slaughterhouse between March and October 2018, and the adult forms of Fasciola hepatica and Dicrocoelium dendriticum were found in the bile ducts of 47 and 25 cattle, respectively. By examination of the gall badders using the sedimentation method, F. hepatica eggs were found in 63 cattle, while D. dendriticum eggs were found in 48 cattle. In the second step of the study, 188 cattle fecal samples were collected between August and November 2018, and examined by sedimentation-zinc sulphate flotation and using ELISA techniques. Fasciola hepatica copro-antigens were found in 148 (78,7%) out of 188 cattle by ELISA and F. hepatica eggs were found in 63 (33,5%) out of 188 cattle using the sedimentation-zinc sulphate flotation technique. The number of samples which gave positive results was determined as 55 by both methods. The highest number of Fasciola sp. egg per gram of feces (EPG) in infected cattle was 83 and the lowest was 17. The results of both ELISA and sedimentation revealed that the highest prevalence occured in over 3 year old and female cattle. The prevalence of Dicrocoelium dendriticum was determined to be 25,5% by fecal examination and the highest EPG value was found to be 67, and the lowest was found to be 17. By sedimentation, a higher Dicrocoelium dendriticum egg count was found in over 3 year old, female and Yerlikara breed cattle. In summary, in this study distomatosis was detected in cattle in Ağrı province for the first time, using copro-antigen ELISA and sedimentation-zinc sulphate flotation methods. The findings show that, an effective prevention and control program against these infections should be implemented as soon as possible, cattle breeders should be made aware of these diseases and more detailed studies should be conducted in the region.