Genç karaçam meşcerelerinde yangının toprak solunumu, kök kütlesi ve toprağın fiziksel ve kimyasal özellikleri üzerine etkileri

Abstract

Bu çalışmada, yangının ve meşcere yaşının, toprak solunumu, kök kütlesi vebazı toprak özellikleri üzerindeki etkilerinin zamana bağlı olarak değişimi ortayakonulmaya çalışılmıştır. Bu amaçla, Kastamonu Orman Bölge Müdürlüğü, MerkezOrman şletme Şefliği sınırları içinde yaşlı orman meşceresinden 3, genç karaçammeşceresinden 3 ve yangın görmüş genç karaçam meşceresinden 3 olmak üzeretoplam 9 adet deneme alanı seçilmiştir. Seçilen bu deneme alanlarında topraksolunumu, kök kütlesi ve bazı toprak özellikleri değişimleri incelenmiştir.Toprak solunumunun belirlenmesi amacıyla yangından sonraki 6 dönemdeörnekleme yapılmıştır. Kök kütlesi ve toprak özelliklerinin belirlenmesi için 5dönemde örnekleme yapılmıştır. Kök örnekleri 6.4 cm çapında 35 cm uzunluğundasilindirik boru ile topraktan alınmıştır. Toprak özellikleri için iki derinlikkademesinden (0-15cm,15-35) örneklemeler yapılmıştır. Alınan topraklarda topraktekstürü, toprak organik maddesi ve toprak asitliği incelenmiştir. Elde edilen verilerüzerinde SPSS.11.0 programı yardımıyla varyans, korelasyon ve regresyon analiziyapılmıştır.Yapılan analizler sonucunda yangının toprak solunumunu artıcı yönde etkiettiği ve genç meşcerelerde toprak solunumunun, yaşlı mecerelere oranla daha fazlaolduğu bulunmuştur. Yangın alanında, toprak nemi ve sıcaklığı daha fazla, kılcal kökve toplam kök miktarı daha az bulunmuştur. Üst topraktaki kum miktarı, kontrolalanına oranla yangın alanında daha fazla bulunmuştur. Alt topraklarda ise yineyangın alanında kil miktarı fazla bulunmuştur. Toprak organik maddesi ve toprak pH`sı yangın alanında daha fazla çıkmıştır. Yangın sonrasında mikroorganizmafaaliyetleri artmış ve biyolojik aktivite de daha fazla çıkmıştır.Anahtar Kelimeler: Toprak solunumu, toprak organik maddesi, yangın, kökkütlesi, Kastamonu

In this study, influence of forest fire and stand age on root biomas, and somesoil properties were investigated in Calabrian cluster pine stans in Kastamonu,Turkey.Prescribed burning were applied aproximately 10 ha 15-20 year-old stands.Stands near the burned area were used as control plots. Adjacent to old standscalabrian cluster pine were sampled to test the influence stand age on measuredproperties. Root biomass, soil respiration, soil pH, soil organic matter content, andsoil tekxture were determined from3 plots chosen randomly in burned stand, controland old stand. Soda lime method was used to determine soil respiraion. Sequentalsoil coring method was used to determine root biomass. Soil samples were takenfrom 0-15 and 15-35 cm soil depth. The soil samples were analyzed for soil organicmatter, soil pH, and soil texture.Soil respiraiton were significantly higher in the burned stand compared to thecontrol and the old stand. Mean soil temperature and soil moisture were higher inburned stand whereas mean root biomass was higher for the control and the oldstand. Soil sand content were higher for burned stand while clay content were higherfor the control in 0-15 cm soil depth. Soil organic matter and pH were higher fort theburned stand. Fire increased soil bilogical activity of the calabran cluster pine stands.Key Words: Soil Respiration, Soil Organic Matter, Fire, Root Biomass, Kastamonu