Çimentoda Cr (VI) muhteviyatı

Abstract

Suda hızlı çözünen Cr VI, alkali ortamda deriye nüfuz ederek ekzama oluşumuna yol açar. Avrupa'da ilk olarak 1908 yılında rapor edilen bu hastalık ?Çimento ekzaması, krom ekzaması? gibi adlarla anıldı.Sağlık ve güvenlik kuruluşlarının katkısıyla hazırlanan 2003/53/EC direktifinde hidrate olmuş çimentoda Cr VI içeriği üst limiti 2 ppm ile sınırlandırılmış ve bu limitin üzerindeki Cr VI içeren çimento ve çimento bazlı malzemelerin AB satışı 17 Ocak 2005 tarihinden itibaren yasaklanmıştır.Günümüzde birçok çimento kuruluşu Cr VI'nın bertarafı için çalışmakta ve en ekonomik çözümler üzerinde yoğunlaşmaktadırlar.Bu tezde, çimento ve hammaddeleri ile birlikte Cr VI ile ile ilgili literatür çalışmalarına da yer verilmiştir.Konu ile ilgili yapılan deney ve endüstriyel çalışmalarda ise çeşitli klinker ve çimento analizleri, farklı doğal kaynaklardan elde edilen demir cevherleri kıyaslaması, Cr VI'yı Cr III'e indirgemekte kullanılan demir sülfatın dozaj etkisi, indirgeme sonrası depolama durumunda farklı sıcaklıklarda Cr VI miktarındaki değişimler ve raf ömrü etkileri incelenmiş ve rapor edilmiştir.Laboratuar çalışmaları, Çimentaş İzmir Çimento Fabrikası Türk A.Ş. Laboratuarlarında yapılmıştır.

The water soluable Cr VI causes eczama by penetrate to skin under alkalie condition. It was firstly reported this disease in Europe in 1908 that is named as ?Cement eczama or chromate dermatitis?. According to directive of 2003/53/EC which was prepared with contribution of healty and security institutions, Cr VI content limited to 2 ppmin hydrated cement and cement based materials which includes Cr VI content higher than that are forbidden in EU since 17th January of 2005. Recently, many cement companies have been concentrating on economical solution to eleminate Cr VI. In this thesis, it is presented literature studies about cement, cement raw materials and Cr VI. By laboratuary tests and industrial applications, it was reported that various cement and clinker analysises, comparing iron ores from different naturel sources, dosing effect of iron sulphate what is utilized to reduce Cr VI to Cr III, variations of Cr VI content of cement in storage fallowing the reducing in various temperatures and shelf life effect. It was performed laboratuary tests in laboratuaries of Çimentaş İzmir Cement Plant.