Fen derslerinde ev temelli öğrenme etkinliklerinin aile katılımı açısından incelenmesi

Abstract

Bu araştırmada ortaokulda öğrenim gören çocukların ailelerinin, çocuklarının fen derslerinde ev temelli öğrenme etkinliklerine ne ölçüde katıldıklarının belirlenmesi ve aile katılımının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma betimsel tarama ile ilişkisel tarama modellerinde tasarlanmıştır. Araştırmanın örneklemini, 2013–2014 eğitim-öğretim yılında Samsun ilinde bulunan devlete bağlı ortaokullarda çocukları 5.-8. sınıfa devam eden 580 öğrenci velisi oluşturmuştur. Araştırmanın verileri araştırmacılar tarafından oluşturulan velilere yönelik `Öğrencilerin Ev Temelli Öğrenme Etkinliklerine Aile Katılımı Ölçeği (ÖETÖE-AKÖ)` kullanılarak toplanmıştır. ÖETÖE-AKÖ'nün veli formunun birinci kısımda demografik özelliklere ilişkin bilgileri içeren sorular, ikinci kısımda ise aile katılımına ilişkin görüşleri içeren 5'li likert tipi (5 Her zaman, 4 Sık sık, 3 Bazen, 2 Nadiren, 1 Hiçbir zaman) 30 ifade yer almaktadır. Elde edilen bulgulardan velilerin katılım düzeylerinin cinsiyete göre anlamlı düzeyde farklılaşmadığı görülmüştür. Bay ebeveynlerin sadece aktif katılım düzeyleri bayanlardan daha yüksek iken, bayan ebeveynlerin sorumluk algıları ve kendini geliştirme çabaları baylardan daha yüksektir. Velilerin sorumluluk algılarının velinin öğrenim düzeyi değişkeni bakımından anlamlı düzeyde farklılaşmadığı; velilerin aktif katılım düzeyleri, katılım konusunda kendini geliştirme çabaları ve yetersizlik algılarının velinin öğrenim düzeyine göre farklılaştığı bulunmuştur. Araştırmaya katılan ebeveynlerin yaş değişkeni düzeylerine göre çocuklarının ev temelli öğrenme etkinliklerine aktif katılımlarının, sorumluluk algılarının, katılım konusunda kendilerini geliştirme çabalarının ve yetersizlik algılarının önemli bir farklılık göstermediği görülmüştür. Velilerin aktif katılım düzeylerinin ve yetersizlik algılarının velilerin gelir düzeylerine göre istatistiksel olarak anlamlı düzeyde farklılaştığı tespit edilmiştir. Ancak velilerin sorumluluk algıları ve velinin katılım konusunda kendini geliştirme çabalarının velilerin gelir düzeyi değişkeni bakımından anlamlı düzeyde farklılaşmadığı görülmüştür. Araştırmaya katılan ebeveynlerin çocuklarının ev temelli öğrenme etkinliklerine aktif katılımlarının, yetersizlik algılarının, sorumluluk algılarının ve katılım konusunda kendilerini geliştirme çabalarının çocuklarının okuduğu sınıf düzeyi değişkenine göre anlamlı farklılık gösterdiği tespit edilmiştir. Araştırmaya katılan velilerin sorumluluk algılarının, velilerin aktif katılım düzeylerinin ve katılım konusunda kendini geliştirme çabaların çocuğun özel ders-kurs alma durumuna göre farklılık göstermediği, velinin yetersizlik algılarının istatistiksel olarak anlamlı düzeyde farklılaştığı tespit edilmiştir. Araştırmaya katılan ebeveynlerin meslek gruplarına göre çocuklarının ev temelli öğrenme etkinliklerine aktif katılımlarının, yetersizlik algılarının ve katılım konusunda kendilerini geliştirme çabalarının anlamlı farklılık gösterdiği tespit edilmiştir. Ancak velilerin sorumluluk algılarının meslek gruplarına göre anlamlı düzeyde farklılaşmadığı görülmüştür. Bu araştırmada incelenen değişkenler açısından fen derslerindeki ev temelli öğrenme etkinliklerinde ailelerin katılımlarına ilişkin ortaya çıkan sonuçlar dikkate alınarak, ailelerin ev temelli öğrenme etkinliklerine katılım konusundaki eksikliklerinin giderilmesi için aile katılımı konusunda eğitim politikalarının geliştirilmesi, aile eğitim programlarının düzenlenmesi ve aile eğitim materyallerinin hazırlanarak uygulamaya geçirilmesi önerilmiştir.

The aim of this study was to investigate the extent to which parents of secondary school students (5th to 8th) participate in their children's home-based learning activities in science courses with regard to some variables. The study was designed based on descriptive survey model and comparative and correlational associative models. The sample of the research comprised 580 parents whose children studied at 5th to 8th classes of secondary schools in Samsun province. The Parent Involvement in Students' Home Based Learning Activities Scale (PI-SHBLAS) was used to collect data. In the first part of parents' form, questions on demographic characteristics and in the second part family participation opinions were evaluated with a 30-item Likert-type scale with 5 responses (`5=Always`, `4=Usually`, `3=Sometimes`, `2=Seldom`, `1=Never`). The data showed that the frequency of parents' participation was not found significant according to gender. While male parents are only more active than female parents in participation levels, female ones have more responsibility and self-development tendencies than men. Parents' education level was not significantly meaningful in perception of parents' responsibility. However, parents' active participation frequency, their efforts to develop themselves on this and the feeling of insufficiency were found different according to education levels. Parents' active participation in their children's home-based learning activities, their having responsibilities, their efforts to develop themselves in participation and their feeling insufficient were not greatly affected by the parents' age factor. Parents' active participation frequency and feeling insufficient were statistically found much different according to their income. On the other hand, parents' responsibility and their efforts to develop themselves on participation were not significantly meaningful according to their income. Parents' active participation in their children's home-based learning activities, insufficiency feeling, responsibility perception and their efforts on developing themselves were meaningfully different according to their children's school grades. The perception of responsibility, the active participation levels and the efforts on developing themselves for participation of these parents in this study did not differentiate according to students' private courses taking, but parents' insufficiency perceptions were statistically found to differ significantly. The job types of these parents were seen to have meaningful differences in their children's active home-centered learning, insufficiency perception and efforts on developing themselves in the matter of participation. Nevertheless, parents' responsibility perception was found not to differentiate meaningfully according to their job types. The variables studied on family participation in home-centered learning activities for science courses make us give these suggestions: To remove parents' insufficiency in family participation, educational politics needed should be developed, family education programs should be organized and materials for family education should be done and implemented.