Kimyon (Cuminum cyminum) ve karabaş kekiği (Thymbra spicata) bitki uçucu yağlarının insan lenfosit kromozomları üzerine etkilerinin incelenmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı T. spicata ve C. cyminum uçucu yağlarının genotoksik ve sitotoksik etkilerinin insan periferal lenfosit kültüründe in-vitro olarak araştırılmasıdır. İnsan kan lenfosit hücreleri, T. spicata ve C. cyminum uçucu yağlarının 0.05μl/ml, 0.10μl/ml, 0.15μl/ml, 0.20μl/ml 'lik dozları ile 24 saat etkileşime bırakılmıştır. T. spicata ve C. cyminum uçucu yağlar uygulanmış tüm deneme grupları negatif kontrol ve pozitif kontrol mitomisin-C (MMC, 0.3 μg/ml) ile kıyaslandığında, uygulanan T. spicata ve C. cyminum uçucu yağ dozları kromozom aberasyon sıklığında artışa yol açmıştır. Kromozom ve kromatid kırıkları, kromatid birleşmeleri, fragment ve kromatid değişiklikleri tüm doz uygulamalarında gözlenmiştir. Negatif ve çözücü kontrol ile kıyaslandığında T. spicata ve C. cyminum uçucu yağları tüm konsantrasyonlarda hücre bölünme indeksini düşürmüştür. Çalışma sonuçları T. spicata ve C. cyminum uçucu yağlarlarının insan lenfosit kromozomlarında in-vitro klastojenik potansiyeli olduğunu göstermektedir.Anahtar kelimeler: T. spicata, C. cyminum, mitomisin-C (MMC), lenfosit kültürleri, insan kromozomları, kromozomal aberasyonlar, mitotik indeks.

The aim of this study was to investigate the genotoxic and cytotoxic effects of essential oils of T. spicata and C. cyminum on human peripheral blood lymphocytes. Human peripheral blood lymphocyte cells were treated with 0.05μl/ml, 0.10μl/ml, 0.15μl/ml, 0.20μl/ml concentrations of essential oils of T. spicata and C. cyminum for 24 h. A significant increase was observed for induction of chromosomal aberration frequency in all treatments of essential oils of T. spicata and C. cyminum concentrations for 24 h comparing with the negative control and mitomycin C (MMC, 0.3µg/ml) which was used as positive control. Chromatid and chromosome breaks, sister chromatid union, fragment and chromatid exchange were observed in all treatment concentrations. Essential oils of T. spicata and C. cyminum decreased the mitotic index (MI) in all the concentrations and treatment times when compared with control and solvent control. Our results suggest that essential oils of T. spicata and C. cyminum has clastogenic potential for human lymphocytes chromosomes in-vitro.Key words: T. spicata, C. cyminum, mitomycin C (MMC), lymphocyte cultures, human chromosomes, chromosome aberrations, mitotic index.