Kars Kağızman bölgesinde çıkarılan kaya tuzu örneklerindeki bazı eser metallerin ICP-MS ile analizi

Abstract

Bu çalışma, Türkiye'nin Kars Kağızman bölgesinden elde edilen kaya tuzu numunelerindeki bazı eser metal düzeylerinin ICP-MS yöntemi ile tayinini ve ilgili standartlarla karşılaştırmasını içermektedir. Bölgede gıda hazırlamada kullanılan tuz numunelerinin, dörtlü asit çözme işleminden sonra yapılan ICP-MS analizlerinde, hiçbir numunede Cd, Cr, Se, Hg tespit edilemedi. Bunun haricinde, vücut için gerekli olduğu düşünülen elementlerden Mo, Cu, Zn ve Mn, sağlık açısından zararlı olan elementlerden ise Pb ve As her iki numunede de tespit edildi.Elde edilen bu sonuçlara göre, günlük ortalama 6 g kaya tuzu kullanımıyla vücut için gerekli olan elementlerin ne kadarının karşılandığı ve zararlı elementlerin de vücuda hangi oranlarda alındığı hesaplandı. Buna göre gerekli elementlerden Mo için % 1,20-1,73; Cu için % 2,81-4,11; Fe için % 22,5 (sadece T1 numunesi), Zn için % 0,02-0,06 ve Mn için ise % 0,65-0,78 karşılama oranları elde edildi. Zararlı elementler için vücuda alınan miktarların, Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve Gıda ve Tarım Örgütü'nün (FAO) ortak komisyonlarınca belirlenen sınır değerlerin altında kaldığı tespit edildi (Pb ve As için geçici tolere edilebilen haftalık alım değerleri sırasıyla % 0,48-0,53 ve % 2,31-2,59 olarak elde edildi).Elde edilen sonuçlar, Türkiye ve bazı komşu ülkelerde çıkarılan kaya tuzu numunelerinin analiz sonuçları ile de karşılaştırıldı. Kars Kağızman'dan elde edilen numunelerin bu numunelere göre daha yüksek oranda faydalı element ve daha düşük oranda (As hariç) zararlı element içeriğine sahip olduğu değerlendirildi.2014, 68 SayfaAnahtar Kelimeler: Kars Kağızman, Kaya Tuzu, Eser Metal, ICP-MS Analizi, Geçici Tolere Edilebilen Haftalık Alım.

This study covers the determination of some trace metal contents present in the samples originated from Kars Kağızman rock salt mines by using ICP-MS analysis and comparation of the results with related standards and dietary reference intake values.After the four-acid digestion, samples were subjected to ICP-MS analysis. It was found out that none of the samples analysed contained Cd, Cr, Se and Hg. On the other hand, among the essential and probably essential trace elements for the body, Mo, Cu, Zn and Mn determined in all samples. Only two of potentially toxic elements, Pb and As, determined in both T1 and T3 samples.From the results of ICP-MS analyses, compensation ratios for essential trace elements and intake ratios for potentially toxic tace elements were also calculated considering the average daily salt intake as 6 g/day. According these calculations, compensation ratios for the essential trace elements such as Mo, Cu, Fe, Zn and Mn were as followings: 1.20-1.73 %; 2.81-4.11 %; 22.5 % (only for T1 samples); 0.02-0.06 % and 0.65-0.78 %, respectively. Calculated weekly intake values for the potentially toxic trace elements determined were far lower than the Provisional Tolerable Weekly Intake (PTWI) values which set by joint Food and Agriculture Organization (FAO)/World Health Organization (WHO) expert committees on food additives. These ratios for Pb and As were 0.48-0.53 % and 2.31-2.59 %, respectively.The results were also compared with those of other similar research reports performed in Turkey and neighbouring counties. It was evaluated that, while esential trace metal contents of Kars KAğızman rock salt samples significantly higher than those of other samples, potentially toxic trace metal contents, on the contrary, were lower except As.2014, 68 ppKey Words: Kars Kağızman, Rock Salt, Trace Metal, ICP-MS Analysis, Provisional Tolerable Weekly Intake