Streptozotosin ile deneysel diyabet oluşturulan ratlarda rumex crispus ekstraktının antioksidan sistem ve lipit profili üzerine etkilerinin belirlenmesi

Abstract

Rumex crispus tamamen doğal, dere kenarlarında ve sulak çayırlarda kendiliğinden yetişen yabani bitki olup, yüzyıllardır alternatif tıpta çeşitli hastalıkların tedavisinde kullanılmaktadır. Mevcut çalışmada da streptozotosin (STZ) ile deneysel olarak diyabet oluşturulan ratlarda Rumex crispus'un antioksidan sistem ve plazma lipit profili üzerine etkileri belirlenmeye çalışıldı. Bu amaçla hayvanlar 4 gruba ayrıldı. I. grup kontrol, II. grup Rumex crispus, III. grup diyabet, IV. grup diyabet + Rumex crispus grubu olarak belirlendi. 14 günlük süre sonucunda deneklerden kan örnekleri alındı ve analizler yapıldı.Diyabet oluşturulan gruplarda 10. gün (P<0.05) ve 14. günlerde (P<0.001) ağırlık düşüşü meydana geldiği, bununla birlikte diyabetli ratlara R. crispus ekstraktı verilmesiyle ratlarda meydana gelen bu ağırlık düşüşünün azaldığı tespit edildi. Yapılan glikoz ölçümlerinde diyabet ve diyabet + R. crispus gruplarında önemli bir artış tespit edildi (P<0.001). Diyabetle birlikte R. crispus uygulamasına bağlı olarak, R. Crispus'un antidiyabetik özellik göstererek 10. günden sonra glikoz düzeylerini düşürmeye başladığı belirlendi (P<0.001). Deney süresi sonunda ratlardan alınan kan numunelerinde yapılan analizlerde ise HDL kolesterol düzeyleri azalırken (P<0.01), trigliserit, LDL ve VLDL kolesterol düzeyinin diyabet + R. crispus grubunda önemli şekilde arttığı saptandı (P<0.001). Karaciğer enzimlerinden alanin aminotransferaz (ALT) ve aspartat aminotransferaz (AST) düzeyi kontrol grubuna göre diyabet ve diyabet + R. crispus gruplarında önemli oranda arttığı tespit edildi (P<0.001). Antioksidan/oksidan düzeyleri açısından incelendiğinde diyabet grubunun total antioksidan seviye (TAS) düzeyinin kontrol ve R. crispus gruplarına göre düştüğü, diyabet + R. crispus grubunda ise önemli düzeyde arttığı gözlemlendi (P<0.001). Total oksidan seviye (TOS) seviyelerinde ise kontrol grubuna göre bütün uygulama gruplarında artış gözlemlenirken, en fazla artışın yalnızca R. crispus uygulanan grupta meydana geldiği belirlendi (P<0.001).Sonuç olarak R. crispus ekstraktı uygulamasının ratlarda diyabete bağlı kilo kaybını önleyerek, hiperglisemiyi düşürerek, antioksidan enzim aktivitesini artırıp, oksidan seviyeyi azaltarak diyabete karşı koruyucu özellik gösterdiği belirlendi.

Rumex crispus is a natural, wild plant that grows spontaneously on riverside and wet meadows, and has been used for centuries as an alternative to treat various diseases. In the present study, the effects of R. crispus on antioxidant system and plasma lipid profile were determined in experimental diabetic rats with streptozotocin (STZ). For this purpose, the animals were divided into 4 groups. Group I: control, Group II: R. crispus, Group III: diabetes, Group IV: diabetes + R. crispus. At the end of the 14 day period blood samples were taken from the subjects and analyzed.Weight loss occurred on the 10th day (P <0.05) and 14th day (P <0.001) in the diabetic groups, and this drop of weight in the rats was lessened by giving the R. crispus extract to diabetic rats. A significant increase in blood glucose in diabetes and diabetes + R. crispus groups was detected (P <0.001). It was determined that R. crispus started to decrease glucose levels after 10th day (P <0.001), showing antidiabetic properties due to R. crispus administration with diabetes. At the end of the experiment, HDL cholesterol levels decreased (P<0.01), whereas triglyceride, LDL and VLDL cholesterol levels increased significantly in the diabetes + R. crispus group (P <0.001). The levels of alanine aminotransferase (ALT) and aspartate aminotransferase (AST) from liver enzymes were significantly increased in the diabetic and diabetes + R. crispus groups (P <0.001) compared to the control group. When antioxidant/oxidant levels were examined, it was observed that total antioxidant status (TAS) of diabetic group decreased significantly according to control and R. crispus groups and significantly increased with diabetes + R. crispus group (P <0.001). In total oxidant status (TOS), an increase was observed in all treatment groups according to the control group, whereas the highest increase was found only in R. crispus treated group (P <0.001).In conclusion, it has been determined that administration of R. crispus extract prevents diabetic weight loss in rats, decreases hyperglycemia, increases antioxidant enzyme activity, decreases oxidant level and protects against diabetes.