Stres kaynakları ve askeri örgütlerde stres yönetimi

Abstract

Stres, organizmanın bedensel ve ruhsal sınırlarının tehdit edilmesi ve zorlanması ileortaya çıkan bir durumdur. Tehdit ve zorlanma karşısında birey, kendini korumayayönelik bir takım savunma mekanizmalarını harekete geçirme özelliğine sahiptir. Birtehlike ile yüz yüze gelen birey, başa çıkamayacağına inandığı bu tehlikedenuzaklaşmaya çalışır, başa çıkacağına inandığı tehlike ile savaşır ve böylelikle yeniduruma uyum sağlar. İnsan bedeninin çevresinden gelen zorlayıcılara uyumsağlamasının normal bir sonucu olan stres, geçmişte olduğu kadar günümüzde demodern yaşamın getirdiği zorluklarla birlikte sorun olmaya artarak devam etmektedir.Örgüt ortamında belirli rol ve görevleri yerine getiren birey, örgüt ortamındankaynaklanan örgütsel stres ile karşı karşıya kalmaktadır. Stres ile ilgili birçokrahatsızlıklar hem birey hem de örgüt için pahalıya mal olan sonuçlar doğurmaktadır.Askerlik mesleği kendine özgü özellikler sergilemesi nedeniyle stres açısından başlıbaşına incelenmesi gereken bir alandır. Askeri organizasyonları diğer kurumlardanayıran en önemli konu askeri ortamın doğasıdır. Askeri personelin her an ülkeleri içinsavaşmaya ve gerekirse bu uğurda ölmeye hazır olmaları gerektiği için psikolojik vefiziksel olarak daha stresli ortamlar oluşmaktadır.Askeri organizasyonlarda barış şartlarında görülen stres kaynakları her ne kadar sivilorganizasyonlarla benzerlik gösterse de sadece askerliğe özgü stresörler debulunmaktadır. Muharebe stresindeki esas farklılık ise stres tepkilerinin yoğunluğunun,süresinin uzun olması ve başa çıkılamayacağına inanılan tehlikeden kaçışın pekmümkün olmamasıdır. Savaş alanındaki değişik faktörler, görevden kaynaklananzorlanmalar, direkt olarak insanın yaşamını sürdürmesine yönelik olduğu için etkileridaha fazladır.Çalışmada genel stres kaynakları ve alınması gereken tedbirler incelendikten sonra,askeri organizasyonlarda farklılık arz eden stres kaynakları ve alınması gerekentedbirler barış ve muharebe şartlarında ayrı ayrı incelenmiştir. Muharebe stresininetkilerini asgariye indirilmesi amacıyla alınabilecek tedbirlere ilişkin incelenen konular,stresin hedefi olan insanla bağlantısı nedeniyle, genellikle kişinin kendisi, lider/komutanve motivasyon üzerinde düğümlenmiştir.Muharebe stresi ile mücadelede unutulmaması ve ilk önce yapılması gereken, herbireyin kendine has olan stres tepkisini doğru ve gerçekçi olarak tespit edebilmesidir.Bu tespit, stresle başa çıkabilmeyi yarı yarıya garantilemiş olur. Kişinin kendisineilişkin stres tepkilerini öğrenmesinin yanında, komutanların da astlarının strestepkilerini bilmeleri gerekmektedir. Bu noktadan sonra, stresin etkilerinin asgariyeindirilmesi için gerekli çabaları göstermek mümkün olabilir. Ancak, akıllardançıkarılmaması gereken husus; stresin etkilerinin azaltılması ve psikiyatrik zayiatınengellenmesi için yapılması zorunlu olanların, barıştan itibaren gerçekleştirilmesigereğidir. Muharebe stresi ile mücadelede esas, stres belirtileri görüldükten sonragidermeye çalışmak değil, stresin oluşmasını engellemektir. Stresin oluşmasınıengellemeye yönelik sorumluluk da, en küçük rütbeden en yüksek rütbeye kadar herseviyedeki askeri kapsar.Yaşamak bir uyum savaşı, zorlanma ve stres yaşamanın bedelidir. Yaşamın vebaşarının kendisinin, nasıl stres yaratıcı olduğu kaçınılmaz bir gerçekse ve nasılbunlardan kaçış mümkün değilse, stresle yaşamayı ve daha da zor koşulları içerenmuharebelerde, stresle başa çıkabilmeyi öğrenmenin de bir o kadar gerekli olduğusonucuna ulaşılmıştır.

Stress is a situation which is occured with threating and forcing physical andspiritual limits of organism. Against the threat and force, individual has the ability toactivate some kinds of defence mechanisms in order to protect himself. Individual whoencounters a risk, tries to abstain from his risk which is believed as being unsucceed,fight with it that?s believed as to cope with. Therefore, stres which that adaptation tocompellings coming from surroundings of human body, keeps going on being problemwith difficulties are brought from modern life like in the past.Individual who performs definite roles and tasks in environment of organization,encounter with organizational stress is proceeded from organization enviroment. Manydispositions connected with stress, constitute costly consequences for both individualand organization.Military service principle due to exhibit feature characteristics is area that must bestudied independently for stress. The most important subject to discriminate militaryorganizations from other associations is nature of military environment. More stressfullenvironments come into being physically and spiritually because military personnel hasto fight and if it is necessity being present to die for the sake of their country.In military organizations, even if stress sources, which are seen at reconciliationconditions, show similarity with civil organizations, there are also stressors peculiar toonly military. However main differences in war, stress are long period and high densityof stress reactions and impossibility of beware of the danger which are believed assourced from duty depend on keeping up direct human life, their influences are excess.In this study, after researching general stress sources and precautions that have to betaken, stress sources which show difference in military organization and necessaryprecautions have to be taken were studied at peace and war conditions separately