Menşe kuralları, menşein önemi ve Türkiye`nin dış ticareti üzerindeki etkileri

Abstract

Dış ticaretin başlangıcından günümüze kadar yaşanan süreçte, coğrafi keşiflerin ve özellikle sanayi devriminin varlığı, dış ticaretin gelişmesine neden olmuş ve batının uluslararası ticaretteki hakimiyetini arttırmıştır. Bu hakimiyet, uluslararası ticaretin kurallarını belirlemede söz sahibi olmayı da beraberinde getirmiştir. Bu vesile ile dış ticaretin bir parçası olan, eşyanın menşei ve menşe ile ilgili kuralları belirlemede de aynı hakimiyet söz konusu olmuştur.Menşe, uluslararası ticarette bir eşyanın ekonomik milliyeti olarak tanımlanmaktadır. Fakat eşyanın ekonomik milliyetini belirlemede kullanılan kurallar, ülkeden ülkeye ve bölgeselleşme hareketlerine göre farklılık göstermektedir.Dünya ticaretinin şekillenmesinde rol oynayan eşyanın menşe ülkesi tanımı ve menşein belirlenmesinde kullanılan menşe kuralları bütünü, gelişmiş ülkeler tarafından etkin bir ticari silah olarak kullanılmaktadır. Bu durumun Türkiye'ye etkisi, Avrupa Birliği tam üyelik sürecinde son dönemi oluşturan gümrük birliği kapsamında ortaya çıkmıştır.Gümrük Birliği'ne üye olmamızla başlayan Avrupa Birliği uyum politikaları neticesinde üstlenmiş olduğumuz yükümlülükler ile dış ticaret mevzuatları ve konu ile ilgili olarak menşe kurallarının olumsuz etkileri yaşanmaktadır.Menşe kuralları, menşein önemi ve Türkiye'nin dış ticareti üzerindeki etkileri bu çalışmanın konusunu oluşturmuştur.

In the period, from the beginning of foreign trading till today, presence of geographical discoveries and especially industrial revolutions, caused to developments of foreign trading, and increased domination of western countries in foreign trading. This domination also brought together being more effective in putting rules of foreign trading. Consecutively, this dominance gave more power in nomination of rules of origin of commodity and related rules.In international trading, origin is described as economical nationality. However, rules of describing the origin of commodity is showing differences and changes from country to country and also according to regional activities.Description of origin of commodity and total rules of origin which are being used in describing origin, are being used as very effective commercial weapon by developed countries. Effect of this situation in Turkey became more obvious in final period of full membership of European Union in Custom Union concept.Undertaken responsibilities of harmonization policies of European Union started with application to membership to Custom Union, and foreign trade regulations, bringing negative effects in determining origin.Rules of origin, importance of origin and effects in foreign trading of Turkey, became main subjects of this study.