Banka teminat mektuplarının ödeme istemiyle ibrazı

Abstract

Banka teminat mektupları, ticari hayatta büyük önem arz etmektedir ve bankacılık sektörüne ilişkin sayısal verilerin incelenmesi neticesinde görüleceği üzere, kullanım sıklığı ve teminat mektubu ile garanti altına alınan meblağ da giderek artmaktadır. Hukukumuzda münferit bir kanunla düzenlenmeyen banka teminat mektuplarının, Bankacılık Kanunu, Borçlar Kanunu ve Ticaret Kanunu gibi ilgili kanunlarda da tanımı, unsurları, hukuksal niteliği ile ilgili bir düzenleme mevcut değildir. Bu yasal düzenleme eksikliğinin, ülkemize has bir durum olmadığı, karşılaştırmalı hukuk alanında da banka teminat mektuplarının münferit bir kanunla düzenlenmemiş olduğu, konu ile ilgili olarak yapılan bilimsel çalışmalarla tespit edilmiştir. Yasal bir düzenlemeye tabi olmadığı ve üzerinde mutabık kalınan bir tanımı da bulunmadığı halde, 1967 ve 1969 tarihli Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararları neticesinde, hukuki niteliğinin `üçüncü kişinin fiilini taahhüt mahiyetinde garanti sözleşmesi` olduğu tespit edilen banka teminat mektupları ile ilgili olarak, uygulamada en ciddi ve sıklıkla karşılaşılan sorunların, ibraz ve ödeme istemi aşamasında ortaya çıktığı görülmektedir. Çalışmada, banka teminat mektuplarına ilişkin genel kavramlar ele alındıktan sonra, banka teminat mektuplarının ödeme istemiyle ibrazı ve bu aşamada ortaya çıkan hukuksal ihtilaflar incelenmiş, banka tarafından muhataba ödeme yapılmasını müteakip, banka ile lehtar arasındaki kontrgaranti ilişkisi çalışmanın kapsamı dışında bırakılmıştır.

Letters of guarantee have a crucial role in the commercial life and as a result of the investigation on statistical data regarding banking sector, it can be seen that the frequency and the amount of them are increasing. Just as letters of guarantee are not regulated by a single code in our law system, there is no specific regulation on its definition, components or legal characteristics in laws such as The Banking Law, The Law of Obligations and Commercial Law. The fact that this lack of legal regulation is not endemic to our country but letters of guarantee are not also regulated by a single code in the field of comparative law is found in scientific studies regarding the phenomena.Though it is not bound by a legal regulation and it does not have a conformable definition, as a result of decisions on the unification of conflicting judgments by the supreme court dated 1967 and 1969, concerning letters of guarantee the legal characteristic of which is determined as `a contract of guarantee as an obligation to a third person/party's action`, the most serious and frequent problems in practice seem to emerge in presentation and claim phases.In this study, after general terminology on letters of guarantee are dealt with, the presentation and claim phases and the problems that emerge in these phases are investigated, and depending on the counter-guarantee relationship between the bank and the beneficiary, following the payment by the bank to the acceptor, the conflicts that might appear after the recourse and the payment by the bank to the beneficiary and are excluded.