Ağır vasıta sürücülerinde ağrı, postür, uyku kalitesi, yorgunluk, stres ve yaşam kalitesinin değerlendirilmesi

Abstract

Ülkemizde yük ve yolcu taşımacılığında büyük oranda karayolu kullanılmaktadır ve bunun bir sonucu olarak kamyon ve otobüs şoförleri yoğun bir iş yüküne sahiptir. Bu yoğun iş yükünün bir sonucu olarak sürücüler kas-iskelet sistemi problemleri, stres, yorgunluk ve uyku kalitesi açısından yüksek bir riskle karşı karşıya kalmaktadır. Bu çalışma şehir içi ve şehirler arası ağır vasıta araç kullanan sürücülerde ağrı düzeyi, postüral değişiklikler, uyku kalitesi, yorgunluk, stres ve yaşam kalitesi arasındaki farklılıkların araştırılması amacıyla yapıldı. Çalışmaya, en az 5 yıldır günde 5-8 saat araç kullanan, cerrahi operasyon geçirmemiş ve spinal problemleri bulunmayan, 17'si (%40) tır, 25'i (%60) otobüs olmak üzere toplamda 42 şehirler arasında; 12'si (%35) kamyon, 22'si (%65) otobüs olmak üzere toplamda 34 şehir içinde ağır vasıta araç kullanan 76 sürücü katıldı. Bireylerin McGill Melzack ağrı anketi ve Görsel Analog Skala ile ağrı değerlendirmeleri, New York postür yöntemi ile postüral değişiklikleri, manuel kas testleri ve esneklik değerlendirmeleri, Baseline Smedley Digital Hand Dynamometer® cihazı ile el kavrama kuvvetleri, Pittsburgh Uyku Kalitesi İndeksi ile uyku kaliteleri, Epworth uykululuk ölçeği ile gün içi uykululuk düzeyleri, Yorgunluk Şiddeti Ölçeği ile yorgunluk seviyeleri, Algılanan Stres Ölçeği ile stres düzeyleri ve Notthingham Sağlık Profili ile yaşam kaliteleri değerlendirildi. Veri analizi için SPSS v.20.0 programı kullanıldı. Tüm analizler için anlamlılık düzeyi p<0,05 olarak kabul edildi. Şehirler arası ve şehir içi ağır vasıta araç kullanan sürücülerin postüral değişiklikleri, ağrı şikayetleri ve ağrı şiddetleri karşılaştırıldığında gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmadı (p>0,05). Sürücülerimiz benzer uyku kalitelerine sahipken şehir içi sürücülerin şehir içi araç kullanan sürücülere göre gün içi uykululuklarının daha yüksek olduğu görüldü (p=0,034). Şehirler arası sürücülerin şehir içi sürücülere göre yorgunluğu daha şiddetli hissettiği saptandı (p<0,05). Şehir içi sürücülerin algıladıkları stres düzeyinin daha yüksek olduğu (p<0,05) bu durumun ise sigara tüketimi (p=0,010) ve besin tüketimi (p=0,015) ile ilişkili olduğu görüldü. Şehir içi ve şehirler arası sürücülerde yaşam kalitesi geneline baktığımızda bir fark bulunmazken duygusal reaksiyonda şehir içi (p<0,05), enerji alt parametresinde ise şehirler arası sürücülerin (p=0,004) daha kötü olduğu saptandı. Çalışmamızın sonucunda şehir içi ve şehirler arası ağır vasıta araç kullanan sürücülerin her ikisinde de benzer şekilde kas-iskelet sistemi problemleri oluştuğu, şehir içi araç kullanan sürücülerin daha fazla strese maruz kaldığı, şehirler arası araç kullanan sürücülerin ise yorgunluğu daha fazla hissettiği görüldü.Anahtar kelimeler; kamyon, otobüs, yaşam kalitesi, ağrı, postür, uyku, yorgunluk, stres

In our country, freight and passenger transport is largely used as a result, truck and bus drivers face an extreme workload. As a result of this intensive workload, drivers face a high risk of musculoskeletal problems, stress, fatigue and sleep quality. This study was carried out to investigate the differences between pain, postural changes, sleep quality, fatigue, stress and quality of life in urban and intercity heavy vehicle drivers. A total of 76 drivers 42 of them in cities including 17 (%40) of them are trucks, 25 (%60) of them are buses, 34 of them in intercities including 12 (%35) of them are trucks, 22 (%65) of them are buses participated in the study for at least 5 years, using 5-8 hours per day, without surgery and without spinal problems. The individuals pain assessments with McGill Melzack pain survey and visual analogue scale, postural changes by New York posture method, manual muscle tests and elasticity evaluations, hand grip forces with Baseline Smedley Digital Hand Dynamometer® device, sleep quality by Pitsburgh Sleep Quality Index, daytime sleepiness levels by Epworth sleepiness scale, fatigue severities by Fatigue Severity Scale, stress levels by Perceived Stress Scale and quality of life assestments by Nothingham Health Profile. SPSS v.20.0 program was used for data analysis. The results were considered significant with P-values<0,05. There was no statistically significant difference between the groups when the postural changes, pain complaints and pain severity of the drivers who used urban and urban heavy vehicles were compared (p>0,05). While our drivers had similar sleep quality, intercity drivers had higher daytime sleepiness compared to city drivers (p = 0,034). It was found that intercity drivers felt more severe than urban drivers (p <0,05). It was observed that the perceived stress level of urban drivers was higher (p <0,05) and this was related to cigarette consumption (p = 0,010) and food consumption (p = 0,015). When we look at the quality of life in urban and intercity drivers there is no difference but was found to be worse emotional reaction sub-parameter in city drivers (p <0.05) and to be worse to be worse energy sub-parameter in intercity (p = 0.004) drivers. As a result of our study, it was observed that both urban and intercity heavy vehicle drivers had similar problems with musculoskeletal system, the drivers who were driving by city were exposed to more stress, and the drivers who were by intercity felt more tired.Keywords; truck, bus, quality of life, pain, posture, sleep, fatigue, stress