3-6 yaş arası okul öncesi çocukların oyuncak tercihleri ve cinsiyet kalıp yargıları ile ebeveynlerinin toplumsal cinsiyet algıları arasındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

Toplumsal cinsiyet, sonradan öğrenilen, değişebilen ve insanların oluşturduğu bir kavramdır. 3-6 yaş arası çocuklarda toplumsal cinsiyet algısı oluşmaya başlamaktadır. Toplumsal cinsiyette roller ve cinsiyete yönelik davranış kalıp yargıları çevreden öğrenilir ve kültürden kültüre değişir. Bu öğrenmenin gerçekleştiği ilk yer ailedir. Aile, çocuğunu toplumsal beklentilere göre yetiştirme eylemindedir. Bundan dolayı bu araştırmada ebeveynlerin sahip oldukları toplumsal cinsiyet algılarının okul öncesi dönemdeki çocuklarının oyuncak tercihlerine ve cinsiyet özelliklerine ilişkin kalıp yargılarına etkisi incelenmiştir. Araştırmada nicel yöntemlerden biri olan ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubuna 50'si devlet 50'si özel kuruma bağlı anaokulundan toplam 100 çocuk ile birlikte anne ve babaları katılmıştır. Araştırmada araştırmacı tarafından hazırlanan çocuk gözlem formu, yine araştırmacı tarafından hazırlanan kişisel bilgiler formu, Cinsiyet Kalıp Yargı Ölçeği ve Toplumsal Cinsiyet Algısı Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin analizinde yazılım programı kullanılarak betimsel analizler (frekans, yüzde, anlamlılık, ilişkisel tarama) yapılmıştır. 3-6 yaş arası okul öncesi çocukların oyuncak tercihleri ve cinsiyet kalıp yargıları ile ebeveynlerinin toplumsal cinsiyet algıları arasındaki ilişkileri çözümlemek amacıyla yürütülen bu çalışmada araştırmaya katılan annelerin ve babaların toplumsal cinsiyet algılarının çocuklarının cinsiyet kalıp yargıları üzerinde etkili olduğu fakat çocuklarının oynadıkları oyuncakları üzerinde etkili olmadığı sonucuna varılmıştır. Diğer değişkenlere göre; 3-6 yaş grubu çocukların kız ya da erkek olmalarının çocukların kadın kalıp yargısallık durumlarını etkilediği görülmüştür. Bu durumda kız çocuklarının kadın cinsiyet kalıp yargısallık durumları yüksek iken, erkek çocuklarının ise erkek kalıp yargısallık durumlarının daha yüksek olduğu görülmektedir. Fakat 3-6 yaş grubu çocukların cinsiyet kalıp yargısallık durumlarının, yaşlarına ve özel ya da devlet okulunda okumalarına göre farklılaşmadığı görülmüştür.

Social gender is a concept that is occurred by people and is learned afterwards and can be varied. In children who are between 3 and 6 years old the perception of social gender starts to occur. Gender roles and gender stereotypes are learned from the environment and vary from culture to culture. The first place where this learning takes place is in the family. The family is in the act of raising the child according to the social expectations. Therefore, in this study, the effects of parents' perceptions of gender in preschool children on their toy preferences and gender characteristics were investigated. Relational screening model, which is one of the quantitative methods in the research. A total of 100 children, 50 of whom were from private kindergartens and 50 parents from the nursery school participated in the study. The child observation form prepared by the researcher, the personal information form prepared by the researcher, the Gender Inventory Scale and the Gender Perception Scale were used in the study. In the analysis of the data, descriptive analysis (frequency, percentage, significance, relational screening) were performed by using the software program. n this study, which was conducted in order to analyze the relationships between gender preferences and gender stereotypes of pre-school children aged 3-6 years, it was concluded that the gender perceptions of mothers and fathers participating in the study were effective on the gender stereotypes of their children but not on the toys they played. According to other variables; It has been observed that 3-6 age group children's being male or female affects the female moldyness states of children. Under this circumstance, female gender stereotypicality of girls is higher, while boys have higher male stereotypes. However, it has been observed that gender stereotypes of 3-6 age group children do not differ according to their age and their reading in private or public school.