Faizsiz bankacılıkta denetim: Türkiye için model önerisi

Abstract

Faizsiz bankacılık sistemi dünyada hızla büyümekte ve gelişmektedir. Bu sistemin temel özelliği bankacılık işlemlerinin ve faaliyetlerinin faizsiz bankacılık prensiplerine uygun şekilde gerçekleştirilmesidir. Faizsiz bankaların bankacılık faaliyetlerini söz konusu prensiplere uygun şekilde gerçekleştirdikleri yönünde başta müşterileri olmak üzere tüm paydaşlarına güvence vermeleri gerekmektedir. Böyle bir güvence ancak denetim aracılığıyla ile sağlanabilir. İyi bir şekilde yapılandırılmış ve kurumsal hale getirilmiş faizsiz bankacılık prensiplerine uyum denetiminin faizsiz bankaların varlığını sürdürmesi ve büyümesi için gerekli olduğu düşünülmekle birlikte dünya genelinde ve ülkemizde bu noktada yeterli olgunluğa ulaşılmadığı, hatta bu alanın ihmal edildiği görülmektedir.Bu çalışmamızda Türkiye'de faizsiz bankacılık alanında faaliyet gösteren katılım bankalarının denetim personeline yönelik anket uygulanmış ve anket sonuçlarından istifade edilmek suretiyle Türkiye için faizsiz bankacılık prensiplerine uyum denetimi konusunda bir model önerilmiştir. Model ile ortaya konulan denetim yaklaşımının Türkiye'de faizsiz bankacılık sisteminin güvenli bir şekilde büyümesine katkı sağlayacağı düşünülmektedir.Çalışmamızda faizsiz bankacılık sisteminin ortaya çıkışı ve gelişiminden, faizsiz bankalar tarafından gerçekleştirilen faaliyetlerden bahsedilmiş, denetim olgusu ele alınmış, faizsiz bankacılık prensiplerine uyum denetimi anlatılmış ve son bölümde Türkiye için bir model önerisi ortaya konulmuştur.

The interest-free banking system is rapidly growing and developing in the world. The main feature of this system is that banking operations and activities are carried out in accordance with interest-free banking principles. Interest-free banks need to give assurance to all their stakeholders, especially the customers, that their banking activities are carried out in accordance with the afore mentioned principles. Such assurance can only be granted through audit. It seems that a well structured and institutionalized compliance audit with interest-free banking principles is necessary to sustain and grow of interest-free banks, but it is seen that in the world and in our country there is not enough maturity in this point, even this area has been neglected.In our thesis study, a questionnaire was applied to the audit staff of the participation banks operating in the field of interest-free banking in Turkey and a model for compliance audit with interest-free banking principles for Turkey was proposed by using the survey results. It is believed that the audit approach introduced by the model will contribute to the safe growth of the interest-free banking system in Turkey.In our study, the emergence and development of the interest-free banking system, activities carried out by interest-free banks were mentioned, the audit concept was discussed, audit of compliance with interest-free banking principles was explained and in the last part, a model proposal for Turkey was put forward.