Sinemaya yaklaşan Türk romanında edimsözlerin varlığı

Abstract

Tez çalışmasında görsel bir sanat olan sinemanın edebiyatla olan ilişkisianlatılmaya çalışılmıştır. Çalışmada İngiliz dilbilimci-filozof Austin'in ortaya koyupSearle'ün geliştirdiği söz edimleri kuramı referans alınıp Yakup KadriKaraosmanoğlu'nun Sodom ve Gomore, Sabahattin Ali'nin Kuyucaklı Yusuf, YusufAtılgan'ın Aylak Adam, Orhan Pamuk'un Kırmızı Saçlı Kadın ve Oğuz Atay'ınTehlikeli Oyunlar adlı romanlarındaki söz edimleri incelemesi yapılmıştır. Sözedimlerinin Türkçe romanı sinema söylemine yakınlaştıran bir basamak olduğunubelirtmeyi denediğimiz çalışmamızda, adı geçen bu romanlardaki tümce düzeyindekisöz edimlerini, kuramın geliştiricisi John Searle'ün yaptığı edimsöz tasnifini kullanıpcümleleri ve bağlı bulunduğu edimsöz grubunu içeren tablolar yardımıylagöstermeye çalıştık. İncelediğmiz materyal roman, romanla ilişki kurulmak istenensanat dalı da sinema olduğu için hem romanın tarihsel gelişimi hem de sinemanınTürkiye'deki gelişimi ile ilgili önemli noktaları hakkında bilgi vermeye çalıştık.Anahtar kelimeler: Austin, Searle, Söz edimleri, Edimsözler, Levent Aysever,Chomsky, Saussere

This thesis aims to describe relation of literature and cinema in Turkey. Thework uses speech act theory which was first put forward by British philosopher J. L.Austin and then developed by John Searle and examines Yakup KadriKaraosmanoglu's Sodom ve Gomore, Sabahattin Ali's Kuyucaklı Yusuf, YusufAtılgan's Aylak Adam, Orhan Pamuk's Kırmızı Saçlı Kadın and OguzAtay's Tehlikeli Oyunlar in terms of speech acts.Our goal is to show that speech acts are a step to approximate Turkish novelto a cinematic language. In the practical part of the thesis we will consider JohnSearle's speech act classification and we will visualize sentences and illocutions towhich they are related. Since we examine novels in their relations to cinema botharts' historical developments also took part in the thesis.Key words: Austin, Searle, Speech acts, İllocutions, Levent Aysever, Chomsky,Saussure