İstanbul`daki belediyelerin kentsel dönüşüm tanıtım filmlerinin göstergebilimsel analizi

Abstract

2012'de yürürlüğe giren 6306 sayılı `Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun` ile beraber Türkiye'de, kentsel dönüşüm süreci ivme kazanmıştır. Bu çalışmanın amacı yerel yönetimlerin ortaya koyduğu tanıtım filmlerinin hangi bakış açıları ile hazırlandığının analizini yapmak ve 1980'den itibaren değişen rollerini kanunlar yolu ile inceleyebilmektedir. Çalışmada resmî web sayfalarında kentsel dönüşüm süreçlerini aktif olarak paylaşan ve İstanbul'da diğer bölgelerin de sahne olduğu kentsel dönüşüm süreçlerini yaşayan İstanbul'daki 3 ilçe belediyesi seçilmiştir. Bu belediyeler; Beyoğlu Belediyesi, Esenler Belediyesi ve Gaziosmanpaşa Belediyesi'dir. 3 ilçe belediyesinin hazırlamış olduğu 6 tanıtım filmi Roland Barthes'in göstergebilimsel analiz yöntemine uygun olarak incelenmiştir. Bu analiz sonucunda tanıtım filmlerinde iki temanın bulunduğu tespiti yapılmıştır. Bu temalardan birincisi deprem ve sağlıksız yapılaşmanın işaret edilmesi yoluyla oluşturulan korku, kasvet, kaygı ve mutsuzluk gibi soyut duyguları işaret ederken, diğer tema ise projenin tanıtımında kullanılan söylemsel ve görüntüsel göstergeler yolu ile aydınlık, mutluluk ve güven duygularının aktarımdan teşkil olmaktadır.Kentsel dönüşüm projelerine sahne olan mahallelerin sosyo-demografik özellikleri göz önüne alındığında, tanıtım filmlerinde projelerin gerçekleşmesi ile beraber bir sınıf atlama vaadi sunumunun bulunduğu görülmüştür. Bunun yanı sıra bir ikna yöntemi olarak korku inşası ve otoritenin bir güven unsuru olarak adres gösterilmesi vurgusu yapılmaktadır.

In Turkey, urban transformation process has gained momentum after the 6306 numbered regulation which came into force named `Implementation Regulation of the Law of Transformation of Areas Under the Disaster Risks` in 2012. The aim of this study is to analyze the viewpoints of the promotional films prepared by local administrations and to examine their changing roles through the laws since 1980. In the study, 3 municipalities in Istanbul are selected for sharing the urban transformation processes actively on their official web pages and for facing the same urban transformation processes as the other districts face in Istanbul. These municipalities are; Beyoglu Municipality, Esenler Municipality and Gaziosmanpaşa Municipality.6 promotional films prepared by 3 municipalities were examined with the semiotic analysis method of Roland Barthes. As a result of this analysis, it was determined that there were two main themes. While the first one points out the emotions such as fear, gloom, anxiety and unhappiness by specifying the earthquake possibility and badly constructed buildings, the other theme points out happiness and trust through the discursive and visual indicators used in the promotion of the projects. Considering the socio-demographic characteristics of the neighborhoods that the promotional films witness, it is seen that there is a class jump promise presentation. In addition to this, it is emphasized that `fear` has been used as a method of persuasion and authority was addressed as an element of trust.