Arts, struggle and transformation: From female militants to Kurdish women

Abstract

Kadın hareketlerinin 21. Yüzyılda dönüşümünü yaşan ve ölen iki önemli toplumsal Kürt kadın figürü üzerinden ele alıp, halk hareketlerinde kadınların bedel ve savaşçılık nesnesi olmaları dışında yeni mücadele alanlarında var olabilirler mi sorusunu sormak istedim.İlk örneğim Sakine Cansız'ın yaşamı boyunca Kürt kadın hareketi içerisinde nasıl bir kamusal alan oluşturduğu ve ölümünden sonra eril söylemlerin dışına çıkıp çıkamadığı sorunsalı. Sakine Cansız, Kürt halk hareketinin kadın hafızasını oluşturduğu için önemli bir kamusal figür haline gelmişti. Yaşamı içerisinde, eril politik söylem içerisinde, kısıtlı kalmayaya çalışsa da, bunun dışına tam olarak çıkmış da değildir. Yaşamı ve cenazesinin sembolik değerlerinin incelenmesi önemli bir etnografik örnekti. Kadınların mücadele alanlarının nasıl değiştiği, yeni bir kürt kadın figürünün ortaya çıktığını Sakine Cansız cenazesi üzerinden okumak mümkündü. Yeni bir Kürt kadın modelinin oluştuğunun habercisiydi. Kendini salt savaş araçları ve ya politik söylem içerisinde var etmeyen, cinsiyetsiz gibi davranmayan yeni bir Kürt kadını. Bu Kürt kadını, hegemonya ile savaşmak için başka araçlar kullanabilen büyük bir evrensel farkındalık ve kamusal alanda bir sembol değer yaratabilen kadınlar. Kendi erkek yoldaşları ile feminist mücadele yürütebilen, kadın kimliğinin altını çizen, Kürt kadını olarak mücadele veren Zehra Doğan gibi.

I wanted to evaluate the women's rights movements through the lives and struggles of two important Kurdish women of social worth who lived in the 21st century to answer the question of whether women could really exist in new battlegrounds apart from being objects of consideration and militarism. My first example is how Sakine Cansız has managed to create a public space within the Kurdish women's rights movement throughout her life and whether she extended beyond masculine discourse after her death. Sakine Cansız has become an important public figure because she constructed the female memory of the Kurdish public movement. During her life, although she tried not to remain constrained within the masculine political discourse, she could not necessarily extend beyond it either. It was an important ethnographic example to examine and analyze her life as well as the symbolic values of her funeral. It was possible to read how the areas of female struggle and how a new Kurdish female figurine surfaced through Sakine Cansız's funeral. She was the messenger of the formation of a new Kurdish female model: a new type of Kurdish woman who did not exist only within the war apparatus or the political discourse and who did not behave sexless. This type of Kurdish woman represents all the women who are capable of using different tools and apparatus to fight hegemony to contribute a serious universal awareness as well as symbolic values to the public space. Just like Zehra Doğan who could carry out a feminist struggle with her male comrades, could underline her female identity and struggled as a Kurdish woman.