Antakya`da bir eğitim merkezine devam eden 15-19 yaş arası gençlerde fiziksel aktivite ve yeme alışkanlıklarının BKİ ile ilişkisinin değerlendirilmesi

Abstract

Amaç: Çalışma, Antakya'da bir kursa devam etmekte olan 15-19 yaş arasındakiadölesanların beslenme alışkanlıkları ve fiziksel aktivite durumlarının BKİ ileilişkisini incelemek amacıyla yapılmıştır.Materyal ve Metod: Bu çalışma, Kesitsel Çalışma türü olarak adlandırılmaktadır.Çalışma, yaşları 15-19 arasında olan ve Hatay Büyükşehir Belediyesi DestekEğitim Merkezi'nde bir kursa devam eden 326 adölesan (188 kız, 138 erkek)üzerinde yürütülmüştür. Çalışmaya katılan adölesanlara sosyodemografik ve genelözellikleri ile ilgili 29 sorudan oluşan anket formu, besin tüketim sıklığı formu, 24saatlik geriye dönük besin tüketim kaydı ve Uluslararası Fiziksel Aktivite AnketiKısa Formu (IPAQ) uygulanmıştır. Çalışmamızda veriler, SPSS 22 (Armonk, NY:IBM Corp.) paket programı kullanılarak analiz edilmiştir. Verilerindeğerlendirilmesi için Shapiro Wilk testi, Ki kare testleri, One Way ANOVA veKruskal Wallis testleri kullanılmıştır. Anlamlılık düzeyi α=0,05 olarak kabuledilmiştir.Bulgular: Bu çalışmaya 188 kız (%57,7) ve 138 erkek (%42,3) olmak üzeretoplam 326 adölesan katılmıştır. Bütün katılımcılar için yaş ortalaması 16,73 ±1,56 yıl iken bu ortalama kızlarda 16,80 ± 1,49 yıl ve erkeklerde 16,63 ± 1,64 yılolarak bulunmuştur. Adölesanların vücut ağırlığı ortalamaları 62,138 ± 12,51 kg,boy ortalamaları ise 166,29 ± 9,3 cm olarak bulunmuştur. Adölesanların BKİ'leriincelendiğinde ise 55 adölesanın fazla kilolu (%16,9) ve 18 adölesanın ise obez(%5,5) olduğu görülmüştür. Obezitenin en fazla görüldüğü oran %33,3 ile 17 yaşgrubudur. Çalışmamızda anne BKİ'si artıkça adölesan BKİ'sinin de artığıgörülmüştür fakat baba BKİ'si ile adölesan BKİ'si arasında herhangi bir ilişki xivbulunamamıştır (sırasıyla; p=0,002; p=0,109). Ailesinde obezite öyküsü olanadölesanların büyük çoğunluğunda obeziteye rastlanırken, ailesinde obeziteöyküsü olmayanların çoğunun ise normal kiloda olduğu görülmüştür (p<0,05).Ekran önünde geçirilen süre arttıkça sağlıklı uyku süresinin anlamlı ölçüdekısaldığı saptanmıştır (p<0,05). Reklamların adölesanların paketli ürün tüketimsıklığını anlamlı ölçüde artırdığı görülmüştür (p<0,05). Adölesanların paketli ürünalırken son kullanma tarihine ve düşük kalorili olmasına dikkat ettiği görülmüştür(p=0,001). Sedentar gençlerle orta ve yüksek fiziksel aktivite yapanlarkarşılaştırıldığında, fiziksel aktivite azalmasının BKİ'yi önemli ölçüde artırdığıgörülmüştür (p=0,001).Sonuç: Ailede obezite öyküsü olan adölesanların obezite açısından risk altındaolması, besleme alışkanlıklarının medya ve reklamlardan etkilenmesi ve fizikselaktivite şiddetinin BKİ üzerinde anlamlı etkisinin olması beklenen bir sonuçtur.Bu nedenle sağlıklı yaşam tarzı ilkelerinin bebeklik döneminden itibaren kişiselve yönetsel olarak kurgulanması, eğitimlerin kararlı ve sürekli devlet politikalarışeklinde toplumun geneline yayılması sağlıklı nesil yetişmesinde büyük önemtaşımaktadır.Anahtar kelimeler: Adölesan, beslenme, fiziksel aktivite, obezite, beslenmealışkanlıkları

Objective: The aim of this study was to investigate the relationship betweenobesity and nutrition habits of adolescents between ages of 15-19, who wereattending a course in Antakya.Materials and Methods: This cross-sectional study was carried out on 326adolescents (188 females, 138 males) aged between 15-19 years who wereattending a course at the Hatay Metropolitan Municipality Support TrainingCenter. A questionnaire consisted of 29 questions about sociodemographic andgeneral characteristics of the participating adolescents, food consumptionfrequency form, 24-hour retrospective food consumption record and InternationalPhysical Activity Questionnaire Short Form (IPAQ) were applied in this study.Data were analyzed using SPSS 22 (Armonk, NY: IBM Corp.) packageprogramme. Shapiro Wilk test, Chi-square tests, One Way ANOVA and KruskalWallis tests were used to evaluate the data. The level of significance was adoptedas α = 0.05.Results: A total of 326 adolescents, 188 girls (57,7%) and 138 boys (42,3%),participated in this study. While the mean age of all participants was 16,73 ± 1,56years, it was found to be 16,80 ± 1,49 years for girls and 16,63 ± 1,64 years forboys. The average body weight of adolescents was 62,138 ± 12,51 kg, and theaverage height was 166,29 ± 9,3 cm. When BMI of adolescents was examined, itwas seen that 55 adolescents were overweight (16,9%) and 18 adolescents wereobese (5,5%). The rate of obesity is highest in the 17 age group with 33,3%. Inour study, when adolescent BMIs and maternal BMIs were examined, it wasobserved that as the BMI of the mother increased, adolescent BMI increased xii(p=0,002), but no relationship was found between the father BMI and theadolescent BMI (p=0,109). Obesity was found in the majority of the adolescentswith a family history of obesity, while the majority of the individuals without afamily history of obesity had normal weight. There was a significant relationshipbetween family history of obesity and adolescent BMI (p<0,05). As the time spentin front of the screen increased, the duration of healthy sleep was significantlyreduced (p<0,05). It was seen that advertising significantly increased thefrequency of packaged product consumption of adolescents (p<0,05). It was seenthat adolescents pay attention to expiry date and low calorie when buyingpackaged products. Therefore, there is a statistically significant relationshipbetween the characteristics of labeling and label reading (p=0,001). Whensedentar individuals were compared with adolescents with moderate and highphysical activity, BMI increased significantly as physical activity decreased(p=0.001).Conclusion: It is expected that adolescents with a family history of obesity shouldbe at risk for obesity, their feeding habits will be affected by media andadvertising, and physical activity severity will have a significant effect on BMI.For this reason, it is of great importance to develop healthy lifestyle principlesfrom infancy as personal and managerial, and to spread the education to thesociety in the form of stable and continuous state policies.Key words: Adolescent, nutrition, physical activity, obesity