`Örümcekler ve denizyıldızları`: Slaktivistlerin aktivizm faaliyetleri üzerine öz değerlendirmeleri

Abstract

İletişim kaynaklarından biri olan teknolojinin, her geçen gün gelişim göstermesiyle birlikte toplumlar yeni iletişim mecraları ile tanışmıştır. Bu yeni iletişim teknolojileri, zaman ve mekân bariyerini ortadan kaldırmıştır. `Böylelikle etkileşim olgusu ortaya çıkmış, kaynak alıcı, alıcı da kaynak durumuna gelmiştir (Kırık, 2014; 62).` Bu yeni aktif iletişim modelinde roller sürekli değişkenlik gösterebilmektedir. Toplumları birbirine bağlayan iletişim kaynakları sayesinde Dünya'nın çeşitli yerlerinde yaşanan olaylar, haberler, mücadeleler, devrimler... yeni iletişim kanalları sayesinde toplumun her kesiminde yaşayan insanları haberdar etmekte ve yaşanan olaylara katkıda bulunmalarını sağlayabilmektedir. Yeni iletişim teknolojileri, toplumsal hareketlere yeni bir form vererek, yayılım alanlarını da genişletmektedir. Bu komünikasyon teknolojileri, dijital platformlar aracılığıyla toplumlara yeni kaynaklar sunmaktadır. Akıllı telefonlar, sosyal ağlar, Bloglar, Vloglar ve sürekli devinim göstererek çoğalan yeni iletişim ağları, toplumsal hareketlerin meydana gelmesinde aktif bir rol üstlenmiştir (Kırık, 2014, s. 62). Bu hareketlere yeni bir soluk getiren dijital platformlar, birbirlerini hiç tanımayan kişilerin ortak meselelerde sanal bir topluluk kurarak birlikte hareket etmelerini sağlayabilmektedir. Yapılacak tez çalışması sonucunda elde edilmesi amaçlanan konu, özellikle teknolojinin günbegün gelişmesiyle 'yeni medya' ve 'sosyal ağlar' sayesinde kendilerine yeni platformlar/mesken bulan 'aktivistlerin' bu mecralarda benliklerini/özlerini nasıl tanımladıkları ve eylemlerini nasıl gerçekleştirip bir temele oturttuklarını incelemek olacaktır. Bu perspektifte temel soru; sosyal ağlar üzerinde eylemde bulunan bireylerin gerçekte kendilerini `aktivist /dijital aktivist` olarak tanımlayıp tanımlamadıkları üzerinedir. Bu bağlamda dijital aktivizm kavramı da derinlemesine araştırılarak ele alınacaktır. Çalışmanın ilk bölümünde literatür taraması yapılarak ilgili konu ve kavramlar derinlemesine araştırılacaktır. Toplumu oluşturan bireylerin, yaşadıkları ve çözüm alamadıkları problemler karşısında ya da toplumsal meselelere dikkat çekmek maksadıyla sosyal medyayı nasıl bir arena olarak kullanıp eyleme dönüştürdükleri üzerinde durulacaktır. Bu nokta da gündemde var olan vakalar seçilerek (case study) araştırma örneklendirilecektir. Çalışmanın en önemli unsurların biri olan 'toplumsal hareket' kavramı da dijital aktivizm ile birlikte ele alınarak değerlendirilecektir. Tüm bu eylemlerin ana kaynağı olan toplumsal hareketlerin eski ve yeni olarak ayrışan dinamikleri; geleneksel ve yeni medya çerçevesinde değerlendirilecektir. Bu ayrımda yardımcı faktör olarak modernizm ile post-modernizm kavramları da birlikte ele alınarak harmanlanacaktır. Araştırmanın analiz bölümünde ise anket ve birebir görüşme tekniklerinden yararlanılarak bireylerin eylem hareketleri veriler ışında ortaya koyulmaya çalışılacaktır. Anahtar Kelimeler: Yeni medya, aktivizm & dijital aktivizm, sanal ağlar, sosyal medya, toplumsal hareket, modernizm, post-modernizm, globalleşme, eski ve yeni medya, teknoloji, iktidar vb.

Societies have been introduced to new channels of communication with technology, which is one of the communication resources, developing day by day. These new communication technologies have eliminated the time and space barrier. `Thus, the phenomenon of interaction has appeared; the source has become the receiver and the receiver has become the source (Kırık, 2014, s. 62).` Roles may differ continuously in this new active communication model. Thanks to the communication resources that connect societies with each other and the new communication channels, people living in every section of the society can be aware of the events, news, struggles, revolutions etc. in different parts of the World, and they can contribute to those occurrences. New communication technologies are giving a new shape to the social movements and expanding their areas of extension. These communication technologies offer new resources to societies via digital platforms. Smart phones, social networks, Blogs, Vlogs and new communication networks that are constantly and actively increasing have played an active role in the emergence of social movements (Kırık, 2014, s. 62). Giving a new impulse to these movements, digital platforms can enable people who do not know each other to form a virtual community and act together on common issues. The aim of the thesis will be to investigate how the 'activists' who especially find new platforms/places for themselves thanks to 'new media' and 'social networks' with the day-by-day development of technology, describe their individuality/ eigenvalues in these channels and how they act and ground their actions. Within this perspective, the main question deals with whether the individuals acting on social media describe themselves as 'activists/digital activists'? In this context, the concept of digital activism will be researched in depth. In the first section of the study, literature and related topics and concepts will deeply be reviewed. The focus will be set on how individuals forming a society use social media as an arena and turn it into an action when they face unsolvable problems or for the purpose of drawing attention to social matters. At this point, this case study will be exemplified by selecting the current cases. The concept of social movement, which is one of the most important elements of the study, will be evaluated together with digital activism. The old and new dynamics of social movements, which are the main sources of all these actions, will be assessed within the framework of traditional and new media. In this distinction, the concepts of modernism and post-modernism will be blended as auxiliary factors. In the analysis section of the research, the individuals' actions will be presented in the light of data through survey and one-to-one interview techniques. Keywords: New media, activism & digital activism, virtual networks, social media, social movement, modernism, post-modernism, globalization, old and new media, technology, power etc.