Yurttaş gazeteciliğinin hukuksal düzenlemeler ve bilgi edinme hakkı kapsamında incelenmesi

Abstract

Teknoloji pek çok alanda olduğu gibi medya alanında değişim ve gelişmelere neden olmaktadır. Yeni medyanın getirilerinden olan yurttaş gazeteciliği kavramı kişinin Bilgi Edinme Hakkı ile yakından ilgilidir. Kamu, Bilgi Edinme Hakkı gereği kendi yararına olan her konuda şeffaf bilgiye sahip olmak durumundadır.Bu kapsamda yurttaş gazeteciliğine büyük sorumluluk düşmektedir. Yurttaş gazeteciliğinin bu sorumluluğu çevre haberciliği ile kesişmektedir. Çevre haberciliği kamuyu ilgilendiren sonuçları ve farkındalık oluşması gereken kamunun yararına olacak bir konudur. Bu nedenle çalışmanın temel sorununu oluşturan yurttaş gazeteciliğinin Bilgi Edinme Hakkı ve hukuksal düzenlemeler kapsamında çevre haberciliği üzerine bir inceleme yapılmıştır.Yapılan çalışma sonucunda Açık Radyo web sitesinde yer alan haberler ile Twitter'da yer alan çevre haberleri bir aylık süreç ile incelenmiştir. İnceleme sonucunda Açık Radyo web sitesindeki haberlerin meslek etik ilkelerine uygun ve halkı bilinçlendirmeye yönelik yapıldığı sonucuna ulaşırken Twitter'da haberlerin tekrara düştüğü sonucuna ulaşılmıştır. Her iki mecrada da uzman görüşlerine ve haber detaylarına yer verildiği görülürken Türkiye'nin çevre haberciliği konusunda henüz yeterince gelişmediğini söylemek de mümkündür.Günümüzde ihtiyaç duyulan halkı bilgilendiren, gerektiğinde eğiten ve kamuda bir farkındalık oluşturan haberlerdir. Bu gibi haberlerin üretilmesi ancak hukuksal süreci ve meslek etik ilkelerini iyi bilen kişilerin habercilik yapması ile mümkün olacaktır. Bu kapsamda çalışmadaki bulgular doğrultusunda Açık Radyo web sitesinde gerek uzman görüşlerine yer verilmesi gerekse sıradan yurttaşın haberlerine yer verilmesi ihtiyaç duyulan haberciliğin yaygınlaşması için bir örnek olarak değerlendirilebilmektedir.Tüm bu bilgiler ışığında konu ile ilgili bundan sonra yapılacak çalışmalar için medya okuryazarlığı konusunda yurttaşın eğitilmesi önerisinde bulunulmuştur. Aynı zamanda yurttaş gazeteciliğinin de çeşitli baskılara maruz kalması nedeni ile yeni bir gazetecilik anlayışı olarak `web tabanlı kamu yararına habercilik ` kavramı önerilmektedir.Anahtar Kelimeler Yurttaş gazeteciliği, bilgi edinme hakkı, meslek etik ilkeleri, çevre haberciliği

ABSTRACTAs in many other fields, technology causes changes and developments in the field of media. The concept of citizen journalism, which is one of the returns of the new media, is closely related to one's right to information. The public has to have transparent information on all matters that are in their best interest due to the Right to Information.In this context, citizen journalism has great responsibility. This responsibility of citizen journalism intersects with environmental journalism. Environmental journalism is an issue that will benefit the public, which should have public consequences and awareness. For this reason, the main problem of the study is the right to information about citizen journalism and environmental reporting within the scope of legal regulations.As a result of this study, the news on the Açık Radyo website and the environmental news on Twitter were analyzed with a one-month period. As a result of the review, it was concluded that the news on the Açık Radyo web site was made in line with the ethical principles of the profession and aimed at raising public awareness while the news on Twitter dropped again. Both expert opinions and news media also possible to argue that not enough progress in Turkey's environmental journalism, it was observed that given the details.Today, what is needed is the news that informs the public, educates them when necessary and creates public awareness. The production of such news will only be possible if people who are familiar with the legal process and the ethical principles of the profession do journalism. In this context, in line with the findings of the study, both the expert opinions on Açık Radyo web site and the news of ordinary citizens can be considered as an example for the spread of the needed journalism.In the light of all this information, it has been suggested that the citizens should be educated on media literacy for further studies on the subject. At the same time, the concept of `web-based journalism in the public interest öneril is proposed as a new understanding of journalism due to the fact that citizen journalism is subject to various pressures.Keywords: Citizen journalism, right to know, Professional codes of ethics, environmen journalism